قطب‌نما: همه‌گیری کرونا با تغییر رفتار مسافران و توسعه روندهای جدید، تاثیرات مثبت و منفی زیادی بر صنعت گردشگری گذاشته و نحوه سرمایه‌گذاری درست در این صنعت را با چالش‌های بزرگی روبه‌رو کرده است. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که آشنایی با روندهای رو‌به‌رشد صنعت گردشگری، کلید اصلی شناخت فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت و توسعه استراتژی‌های موفق است. شورای جهانی سفر و گردشگری در گزارش «روند سفرها»، ۱۰ حوزه برتر سفر و گردشگری برای جذب سرمایه را معرفی کرد که این حوزه‌ها عبارتند از:
- زیرساختهای فیزیکی و بهبود ارتباطات
- زیرساختهای دیجیتالی
- گردشگری پزشکی
- گردشگری سلامت
- سفرهای کاری
- گردشگری پایدار
- طبیعت و حیات‌وحش
- گردشگری ماجراجویانه
- گردشگری فرهنگی
- گردشگری هدفمند
در این هفته به بررسی ۵ مورد از فرصت‌های سرمایه‌گذرای و در هفته آینده ۴ مورد دیگر آن را بررسی خواهیم کرد.
۱. زیرساختهای فیزیکی و بهبود ارتباطات
بحران همه‌گیری، تمرکز صنعت سفر را از مراکز شلوغ شهری دور و به سمت مناطق روستایی با هدف غنی‌سازی جوامع محلی و توسعه منافع اقتصادی- اجتماعی منعطف کرده است. گزارش کارشناسان Airbnb بیانگر رشد صعودی گردشگری روستایی در طول ۵ سال گذشته است؛ به طوریکه آمار شب‌های رزرو برای سفرهای روستایی در سال ۲۰۱۵، کمتر از ۱۰ درصد و در سال ۲۰۲۱، با ۱۲ درصد رشد، به ۲۲ درصد رسیده است. بنا بر نتایج گزارش WTTC، سرمایه‌گذاری در زیرساختهای فیزیکی و بهبود ارتباطات موجب پیشرفت سریع‌تر گردشگری در مقاصد فرعی خواهد شد. برخی از مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زیرساختهای فیزیکی و ارتباطات مقاصد روستایی عبارتند از:
- هتل‌های باکیفیت
- آپارتمان‌های اجاره‌ای برای مسافران تفریحی
- ارائه گزینه‌های جدید برای مسافران تنها و خانواده‌ها
- توسعه زیرساختهای حملونقل مانند پروازهای مستقیم و شبکه‌های ریلی
- ارائه گزینه‌های مهمان‌نوازی و تفریحی مانند زمین‌های گلف، مناطق اسکی، مسیرهای دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و جاذبه‌ها
همچنین، با توجه به اهمیت خدمات بهداشتی در تصمیم‌گیری مسافران، سرمایه‌گذاری در این بخش و توسعه زیرساختهای بهداشتی باکیفیت، تاثیر به‌سزایی در جذب مسافران خواهد داشت. از طرف دیگر، بهبود ارتباطات بین‌المللی و دسترسی به مقاصد مختلف جهانی، یکی دیگر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری است که بازدهی فراوانی برای دولت‌ها و مقاصد خواهد داشت. برای مثال، ساخت یک فرودگاه مرکزی با شرایط ارتباطی عالی و افزایش دسترسی به مقاصد، منجر به تسهیل توسعه منطقه‌ای خواهد شد. فرودگاه دبی، سنگاپور و هنگ‌کنگ، از نمونه زیرساختهای موفقی است که با توسعه دسترسی منطقه به سراسر جهان، موجب جذب گردشگر جهانی و افزایش خرید شده است.
۲. زیرساختهای دیجیتالی
پیشرفت ابزار‌های دیجتالی، یکی از تاثیرات مثبتی بود که همه‌گیری بر جهان و صنعت گردشگری گذاشت. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که فناوری نقش مهمی در ارائه یک تجربه سفر ایمن و یکپارچه به مسافران دارد و بر اهمیت آن در آینده نیز افزوده خواهد شد. توسعه زیرساختهای مقاصد نوظهور و ارتقا مهارت‌های دیجیتالی جوامع محلی، یکی از اولویت‌های سرمایه‌گذاری برای دولت‌ها است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دولت‌ها باید در حوزههای کلیدی همچون مدیریت جمعیت، ابزار‌های بدون تماس و اتصالات اینترنتی در شهرها و روستا سرمایه‌گذاری کنند. جزئیات نحوه سرمایه‌گذاری در حوزههای ذکر شده، به شرح زیر است:
-
مدیریت جمعیت و پراکندگی گردشگران
امروزه، توسعه اپلیکیشن‌های جدید و پلتفرم‌های دیجیتالی در زمینه‌های مدیریت جمعیت و برنامه‌ریزی سفر، از اهمیت زیادی برخوردار است. این ابزار دیجتالی موجب پراکندگی گردشگران از شهر‌های بزرگ‌تر به سمت مقاصد جدید مانند حومه‌های شهر و روستا شده و تجربه سفری معتبر را به آن‌ها ارائه خواهد داد. برای مثال، هلند با اجرای برنامه و استراتژی «HollandCity» بازدیدکنندگان را از ازدحام در جاذبه‌های معروف گردشگری، به سمت مناطق جدید در سراسر کشور هدایت کرده است.
-
ارائه تجربیات بدون تماس
در پی شیوع همه‌گیری و اهمیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مسافران هم‌اکنون به‌دنبال تجربیات بدون تماسی هستند که با کاهش تعاملات فیزیکی، خطر ابتلا به کووید-۱۹ را کاهش دهد. این تجربیات شامل check-in بدون تماس از طریق تلفن‌‌همراه در هتل‌ها، بلیت‌های دیجیتال، گزینه‌های پرداخت بدون‌تماس و راه‌حل‌های بیومتریک است. برای مثال، وزارت مهاجرت استرالیا قصد دارد با استفاده از داده‌های بیومتریک مسافران، تجربه سفری خودکار و بدون‌تماس را به آن‌ها ارائه دهد. پیش از این، استرالیا با راه‌اندازی فناوری «SmartGates» امکان کنترل مرزی بدون تماس را برای بازدیدکنندگان این کشور فراهم آورده بود و حدود ۱۰ میلیون مسافر بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ توسط این تکنولوژی، به این کشور سفر کرده‌اند.
-
اتصالات اینترنتی در شهرها و روستا‌ها
در طول دو دهه گذشته، اتصال به اینترنت به یک نیاز اساسی برای مسافران تبدیل شده است. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در بهبود اینترنت شهرها و روستا با توسعه پهنای باند و زیرساخت‌ها، منجر به حمایت از کسب‌وکار‌های گردشگری و ارتقای تجربه مسافران خواهد شد.
۳. گردشگری پزشکی
سرانه بین‌المللی سفرهای پزشکی، سالانه به‌طور متوسط ۹ درصد رشد دارد و در بین سال‌های ۲۰۰۰ الی ۲۰۱۷، به‌طور کلی با ۳۵۸ درصد رشد همراه بوده است. «گردشگری پزشکی» (Medical Tourism)، یکی از شاخه‌های محبوب گردشگری محسوب می‌شود که در کشورهای قاره آسیا، آمریکای جنوبی و حتی اروپای شرقی به‌سرعت در حال رشد است. طبق پیش‌بینی‌ها تمایل زیاد مصرف‌کنندگان برای سفر به خارج کشور و دریافت خدمات پزشکی باکیفیت و حفظ حریم خصوصی، منجر به افزایش رشد این روند در صنعت گردشگری خواهد شد. در همین راستا، بسیاری از کشور‌ها گردشگری پزشکی را به‌عنوان محرکی برای توسعه اقتصادی- اجتماعی جوامع خود در نظر می‌گیرند. ادغام بخش پزشکی و گردشگری علاوه بر ارتقای آموزش‌ها و پرورش کارکنان ماهر، اجرای سیاستهای مطلوب اخذ ویزا و توسعه زیرساخت‌ها، امکان ارتقای جاذبه‌های یک کشور را نیز فراهم می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذاری و حمایت دولت‌ها از حوزه گردشگری پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است و مقاصد گردشگری باید عناصر زیر را در استراتژی‌ها و سیاستهای کاری خود در نظر بگیرند. این عناصر کلیدی عبارتند از:
- ایجاد قوانین هوشمند و اعتباربخشی پزشکان و امکانات پزشکی
- تعریف شکاف‌های مهارتی و ایجاد دوره‌های آموزشی برای تقویت استعداد‌ها
- طراحی و اجرای استراتژی‌های بازاریابی هدفمند
- ایجاد انگیزهای مالی برای جذب سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی مانند بیمارستان
۴. گردشگری تندرستی
همه‌گیری ریسک ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سلامت روانی مانند ناامنی، بیکاری و ترس را افزایش داد و منجر به کاهش ارتباطات اجتماعی، کمبود اشتغال و عدم دسترسی مناسب به تجهیزات ورزشی و خدمات بهداشتی شد. بروز این بحران، بر اهمیت افزایش سلامت ذهنی و جسمی انسان‌ها افزوده و بسیاری از مشاغل و برندهای گردشگری با ارائه پکیج‌های سلامتی در مقاصد خاص و تفریحی به جذب گردشگران تندرستی روی آوردند.
بر اساس پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود تقاضای سفرهای تندرستی در میان‌مدت تا بلند‌مدت با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو شود. به همین دلیل، مقاصد گردشگری می‌توانند با طراحی و اجرای استراتژی‌های بازاریابی هدفمند، خود را به‌عنوان یک «مقصد تندرستی» در جهان معرفی و سرمایه‌گذاران و مسافران بیشتری را در این زمینه جذب کنند.
به‌عقیده کارشناسان WTTC، سرمایه‌گذاری بر ارائه تجربیات و محصولات معتبر و منحصربه‌فرد در مقاصد گردشگری، چه در زمینه فرهنگی و چه جغرافیایی، کلید جذب مسافران تندرستی است. برای مثال، طب سنتی چینی، طب گیاهی، مدیتیشن و هنرهای رزمی از نمونه تجربیات معتبری است که منجر به تمایز مقاصد گردشگری تندرستی می‌شود. علاوه بر این، فرصت‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاری در باشگاه‌های تناسب‌اندام، ریزورت‌ها و تجارب تندرستی پیشرفته برای مقاصد وجود دارد.
۵. سفرهای کاری
سفرهای کاری، با حمایت از جریان‌های تجارت بین‌الملل، عامل رشد دولت‌ها و مقاصد گردشگری است. در کشورهای در حال توسعه، سفرهای کاری با ایجاد زیرساخت‌ها، توسعه امکانات حملونقل، اقامتگاه‌ها و سایر خدمات موردنیاز، نقش حیاتی در توسعه بخش وسیعی از صنعت سفر و گردشگری داشته و امکان استفاده از این امکانات را برای مسافران تفریحی نیز فراهم می‌کند. اگرچه شیوع کرونا موجب کاهش ۶۱ درصدی سفرهای کاری در سال ۲۰۲۰ شد؛ اما بهبود صنعت گردشگری و اهمیت برگزاری جلسات حضوری، موجب رونق دوباره سفرهای کاری در آینده خواهد شد. پیش از این نیز، شورای جهانی سفر و گردشگری با انتشار گزارشی به نام «انطباق با بیماری کووید۱۹: چشم‌انداز سفرهای کاری»، از افزایش ۲۶ درصدی سرانه سفرهای کاری در سال ۲۰۲۲ خبر داده بود. رونق سفرهای کاری، تاثیر به‌سزایی بر رشد صنعت MICE (جلسات، رویدادهای انگیزشی، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌ها) نیز دارد. گردشگری MICE با پتانسیل بالای خود در گردهمایی تعداد زیادی از بازدیدکنندگان مرفه در یک مقصد، موجب افزایش قابل‌توجه درآمد‌های گردشگری می‌شود. از طرف دیگر، دورکاری و انعطاف‌پذیری، موجب افزایش تعطیلات کاری کارمندان شده و بر اهمیت سرمایه‌گذاری بر اقامتگاه‌های چند‌منظوره در شهر‌های بزرگ و مقاصد فرعی افزوده است. هتل‌ها و ریزورت‌ها باید با بازنگری امکانات و ارائه گزینه‌های جدید مانند بهبود کیفیت فضاهای کاری مشترک و تجهیزات اینترنت، خود را برای خدمت‌رسانی بهتر به این بخش از گردشگری آماده کنند. روندهای ذکر شده، تنها ۵ مورد از فرصت‌های سرمایه‌گذاری دولت‌ها و مقاصد در صنعت سفر و گردشگری است. به نظر شما، سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها چگونه به منجر به سودآوری بیشتر برای شرکت‌های مسافرتی خواهد شد؟ برای یافتن پاسخ این سوال، شنبه هفته آینده در قسمت دوم با ما همراه باشید.
از این پس می‌توانید آخرین گزارشات و مقالات مربوط به سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری را روزهای شنبه در وب‌سایت «قطب‌نما» بخوانید.
