نیبور؛ اکتشافگری که ماجراجو شد

دانمارکی‌ها چطور «عربستان خوشبخت» را کشف کردند؟

 دانمارکی‌ها چطور «عربستان خوشبخت» را کشف کردند؟

رسانه قطبنما: عربستان خوشبخت داستان زندگی اکتشافگری به‌نام «نیبور» است که تبدیل به یک ماجراجو شد. خوانش کتیبه‌های باستانی تنها کلید راه‌یافتن به دنیای باستان بود اما خوانش آن تا قرن ۱۹ میلادی امکان‌پذیر نشد تا این‌که رونوشته‌های یک دانمارکی به نام «نیبور» مورد مطالعه قرار گرفت. این رونویسی‌ها چه زمانی انجام شده بود؟ نیبور که بود؟ و چرا به ایران آمده بود؟ پاسخ این سوالات را در کتاب ۴۷۳ صفحه‌ای عربستان خوشبخت بخوانید که نوشته ترکیلد هانسن است و فرشید روهنده آن را ترجمه کرده. این کتاب از سوی انتشارات دادکین منتشر شده است.

ماجرا از این قرار است که در میانه‌های قرن ۱۸ میلادی برای نخستین بار پادشاهی دانمارک گروهی از دانشمندان و کاشفان را راهی مشرق زمین می‌کند. این گروه پر ماجرا یک روز سرد زمستانی با کشتی به نام گرینلند راهی آب‌های خروشان می‌شوند تا سرزمین‌های دور ناشناخته را بشناسند. مقصد آن‌ها عربستان خوشبخت است؛ نامی که بر یمن گذاشته بودند. آن‌ها در مسیر رسیدن به مقصد رویایی‌شان یمن، مدتی در ترکیه و مصر می‌گذرانند، در مصر به‌دنبال تور سینا می‌گردند و انجیل‌های کهن را جستجو می‌کنند.

این سفر اما به همین خوبی‌وخوشی‌ها پیش نمی‌رود، آن‌ها در طول سفر چنان به ورطه ناشناخته‌ها کشانده می‌شوند که حتی در خواب هم نمی‌دیدند. نیبور یکی از این کاشفان است که از میان همه مسافران راهی ایران می‌شود. او به تخت‌جمشید می‌رود و شروع به رونویسی از کتیبه‌های آن می‌کند و در این راه بینایی‌اش را از دست می‌دهد اما دریچه خوانش کتیبه‌ها را به روی مردم جهان باز می‌کند.

به گزارش «رسانه قطبنما»، کتاب عربستان خوشبخت، برای نخستین‌بار در ایران از دانمارکی ترجمه و از سوی انتشارات دادکین منتشر شده است. این کتاب راوی رازهای پنهان مسافران و فراز‌ونشیب‌های این سفر پرماجراست.

کتاب عربستان خوشبخت | انتشارات دادکین

در مراسم رونمایی این کتاب که از سوی مجله بخارا و به همت علی دهباشی در کافه مانا برگزار شد، احمد محیط‌ طباطبایی، رئیس ایکوم عنوان کرد: «روابط ایران و دانمارک برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی همواره بر پایه دادن حق امتیاز در صنعت بوده است و بر همین اساس ما شاهد این هستیم که خط راه‌آهن که امروز جهانی شده است و حتی صنعت پنیرسازی در برخی از شرکت‌های ایرانی وام‌دار این کشور هستند. جالب این‌جاست که این گروه دانمارکی اعزامی به ایران هم خوانش کتیبه‌های باستانی ایران را مهیا کردند.»

کامیار عبدی، باستان‌شناس هم درباره نقش موثر نیبور در خوانش کتیبه‌های باستانی توضیح داد: «نیبور به دلیل این‌که کار اصلی‌اش نقشه‌کشی بود برخلاف بسیاری از افرادی که پیش از این از کتیبه‌ها نقش‌برداری کرده بودند، بسیار دقیق و به دور ذهنیات شخصی، رونویسی‌ها را انجام داد و همین پایه‌واساس کتیبه‌های باستانی در آینده شد.»

فرزانه ابراهیم‌زاده، پژوهشگر تاریخ هم از کارستن نیبور گفت که در اواخر دوره زندیه و اوایل صفویه به ایران آمده و خاطراتش برای شناخت این دوره بسیار راهگشاست. او فردی کاملا مشاهده‌گر است و بیش از آن‌که تخیل خود را در ثبت مسایل پیش بگیرد، بر اساس واقعیت‌ها داده‌هایش را ثبت و ضبط کرده است.

فرشید روهنده، مترجم این کتاب فارغ‌التحصیل رشته ایرا‌‌ن‌شناسی در مقطع کارشناسی و رشته زبا‌‌ن‌ها و جوامع خاورمیانه در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه کپنهاگ دانمارک است. او تا کنون مجموعه شعرهای «سال صفر»، «شهر خاموش است»، «نام‌ها و نشانه‌ها»، «افشین در چنگال زمهریر»، «زن رویایی» و مجموعه داستان‌های کوتاه «جمعه بی‌بی» و ترجمه گزیده‌ای از شعرهای هنریک نربرانت، شاعر دانمارکی، با عنوان «فرود» به چاپ رسیده است.

او درباره ترکیلد هانسن (۱۹۲۷ـ ۱۹۸۹)، نویسنده دانمارکی عنوان کرد که آثار ماندگاری از او به‌جای مانده. برجسته‌ترین آن‌ها «عربستان خوشبخت»، «سه‌گانه ساحل برده‌ها»،« کشتی برده‌ها» و «جزایر برده‌ها» است. او برای سه‌گانه خود درباره برده‌داری در دانمارک در سال ۱۹۷۱ میلادی بهترین جایزه‌ ادبی «اسکاندیناوی» را دریافت کرده است.

علاقه‌مندان می‌توانند کتاب عربستان خوشبخت را از «صفحه اینستاگرام انتشارات دادکین» و «کتابفروشی دی» تهیه کنند.

اخبار گردشگری را در «رسانه قطبنما» بخوانید. 

مطالب مرتبط