رسانه قطبنما: براساس آخرین گزارش معاونت گردشگری کشور از آمار گردشگری ایران، در سال ۱۴۰۱ در مجموع ۴.۲ میلیون گردشگر وارد کشور شده‌اند که این تعداد نسبت به سال ۱۴۰۰، ۱۳۷.۲ درصد رشد کرده است. آخرین گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) از آمار گردشگری ایران در سال ۲۰۲۲ نیز نشان می‌دهد، تعداد گردشگران ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی (دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱)، ۴.۱ میلیون نفر بوده که نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته، ۳۱۵ درصد رشد کرده است. همچنین طبق گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، صنعت گردشگری ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی نسبت به سال گذشته میلادی، ۳۹.۲ درصد رشد کرده و ارزش این صنعت به ۴۵۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین از کل سفرهای گردشگری در ایران طی سال ۲۰۲۲ میلادی، ۹۷.۹ درصد با هدف تفریح انجام شده و ۲.۱ درصد سفرها نیز تجاری بوده است.
بر اساس گزارش WTTC، با رونق گردشگری، میزان اشتغالزایی این صنعت در ایران طی سال ۲۰۲۲ میلادی با رشد ۱۱.۲ درصدی مواجه شده و جمعیت شاغلان در این صنعت به ۱.۴۴ میلیون نفر افزایش یافته است. به همین ترتیب، سهم صنعت گردشگری از کل اشتغال در ایران طی سال ۲۰۲۲ میلادی به ۶.۱ درصد رسیده است.
پیش از بررسی آمار گردشگری ایران در سال ۱۴۰۱، بیایید نگاهی به اینفوگرافیک گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری درباره صنعت گردشگری ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی (دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱) بیندازیم:
تا تیر ۱۴۰۲ هنوز آمار گردشگری خروجی و گردشگری داخلی ایران در سال ۱۴۰۱ از سوی منابع داخلی اعلام نشده است. این آمار به‌محض انتشار در این صفحه به‌روزرسانی خواهد شد.
در ادامه به بررسی جزئیات بیشتری از آمار صنعت گردشگری ایران خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
آمار گردشگری داخلی ایران ۱۴۰۱
آخرین گزارش آمار گردشگری ایران که از سوی مرکز ملی آمار ایران در ۲۱ آبان ۱۴۰۱ منتشر شده است، آمار گردشگری داخلی ایران در سال ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد و هنوز آمار گردشگری داخلی ایران در سال ۱۴۰۱ اعلام نشده است.
بر این اساس در سال ۱۴۰۰، از مجموع ۲۶ میلیون و ۳۰۱ هزار و ۶۷۰ خانوار ایرانی، ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار، معادل حدود ۳۰ درصد خانوارها، حداقل یک سفر داشته‌اند؛ این یعنی حدود ۵۵ میلیون ایرانی، معادل ۱۸ میلیون و ۵۱۳ هزار و ۴۴۹ خانوار، در سال ۱۴۰۰ به سفر نرفته‌اند.
با این وجود طبق آخرین گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) از آمار گردشگری ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی، از دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱ گردشگران داخلی ایران بالغ بر ۳۱۶ هزار میلیارد تومان هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن، با رشد ۴۰.۱ درصدی مواجه شده است.
آمار گردشگری ایران به تفکیک استان در سال ۱۴۰۱
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، آمار گردشگری ایران به تفکیک استان در سال ۱۴۰۱ تا این لحظه اعلام نشده و آخرین گزارش آمار گردشگری داخلی ایران متعلق به سال ۱۴۰۰ است.
بر این اساس، طبق آخرین گزارش مرکز ملی آمار از گردشگری داخلی ایران در سال ۱۴۰۰، ۱۰ استان مازندران، تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان، گیلان، کرمان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و خوزستان به‌ترتیب بیشترین تعداد مسافر داخلی در سال ۱۴۰۰ را داشته‌اند. در جدول و نمودار زیر، آمار گردشگری ایران به تفکیک استان آمده است. طبق این گزارش، از مجموع ۲۴ میلیون و ۶۳۸ هزار و ۶۴۹ سفر داخلی در سال ۱۴۰۰، بیش از ۵۸ درصد بدون اقامت شبانه و ۴۲ درصد با اقامت شبانه بوده است.
آمار سفرهای خارجی ایرانیان ۱۴۰۱
آخرین آمار سفرهای خارجی ایرانیان مربوط به گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) است. طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۲ میلادی (از دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱)، ترکیه با ۶۳ درصد از تعداد کل سفرهای خارجی ایرانیان، اولین مقصد سفرهای خارجی ایرانی‌ها بوده است و عراق با ۱۳ درصد، امارات با ۱۱ درصد، گرجستان با ۳ درصد و سوریه با ۳ درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در این گزارش به تعداد سفرهای خارجی ایرانیان در سال ۱۴۰۱ اشاره‌ای نشده است.
مرکز آمار نیز تا تیر ۱۴۰۲، هنوز آمار سفرهای خارجی ایرانیان در سال ۱۴۰۱ اعلام نکرده است و آخرین گزارش این مرکز مربوط به آمار سفرهای خارجی ایرانیان در سال ۱۴۰۰ است. طبق این گزارش، سهم سفرهای خروجی خانوارهای ایرانی در سال ۱۴۰۰، تنها ۴۸ هزار و ۴۰۳ سفر، یعنی کمتر از ۰.۰۲ درصد کل سفرها بوده است! مسافران خروجی در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۸۸ میلیارد و ۷۰۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در سفرهای خود هزینه کرده‌اند که از این رقم بیش از ۳۴ درصد صرف خرید تور شده است.
آمار گردشگران ورودی به ایران ۱۴۰۱
بر اساس آخرین بولتن خبری معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری کشور که در اول مرداد ۱۴۰۲ در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است، در سال ۱۴۰۱ در مجموع ۴ میلیون و ۲۳۰ هزار و ۵۶۸ گردشگر وارد ایران شده‌اند که این تعداد نسبت به سال ۱۴۰۰، ۱۳۷.۲ درصد رشد داشته است.
آخرین گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) از آمار گردشگران ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی (دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱) نیز نشان می‌دهد، تعداد گردشگران ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۱۵ درصد رشد کرده و به ۴.۱ میلیون نفر رسیده است. بر اساس بارومتر سازمان جهانی گردشگری که در می ۲۰۲۳ میلادی منتشر شده است، رکورد بیشترین تعداد گردشگران ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی، متعلق به ماه جولای (تیر و مرداد ۱۴۰۱) با ۵۵۰ هزار و ۲۷۱ نفر بوده است.
گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) نیز نشان می‌دهد از کل گردشگران خارجی که طی سال ۲۰۲۲ میلادی وارد ایران شده‌اند، ۵۵ درصد عراقی بوده‌اند و ایران در بین مقاصد خارجی گردشگران عراقی رتبه اول را کسب کرده و بالاتر از ترکیه ایستاده است. پس از عراقی‌ها گردشگران جمهوری آذربایجان و ترکیه هر کدام با ۶ درصد، پاکستان با ۵ درصد و کویت با ۲ درصد به‌ترتیب در رتبه های بعدی قرار داشته‌اند.
بر اساس گزارش WTTC، گردشگران خارجی در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۶.۲ میلیارد دلار در ایران هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۷۳.۵ درصد رشد داشته است. شواهد نشان می‌دهد درآمد ۶.۲ میلیارد دلاری ایران از محل هزینه‌کرد گردشگران خارجی بر مبنای نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی محاسبه شده است. حالا اگر مبنای محاسبه را بر پایه نرخ دلار توافقی در روزهای پایانی دسامبر ۲۰۲۲ میلادی، یعنی حدود ۴۰ هزار تومان قرار دهیم، این مبلغ به کمتر از ۷۰۰ میلیون دلار کاهش پیدا می‌کند.
علیرغم رشد ۴ برابری تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی؛ سهم ایران از جذب گردشگران خارجی همچنان اندک است و تنها ۰.۴ درصد از کل سفرهای گردشگری خارجی در سال ۲۰۲۲ به مقصد ایران انجام شده است. همچنین، تعداد کل گردشگران خارجی ورودی به مقصد خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ میلادی، بالغ بر ۶۶ میلیون نفر بوده که سهم ایران از این تعداد، حدود ۶ درصد برآورد شده است.
آمار سفرهای نوروزی ۱۴۰۱
با کاهش محدودیت‌های کرونایی، آمار سفرهای ایرانیان در فروردین ۱۴۰۱ افزایش محسوسی یافت. بنابر اعلام ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، از ۲۶ اسفند ۱۴۰۰ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۱، بیش از ۵۰ میلیون و ۶۳۳ هزار نفر شب اقامت در اقامتگاه‌‌های رسمی کشور ثبت شد. مازندران، خراسان رضوی، گیلان، هرمزگان، فارس، اصفهان، بوشهر، یزد، خوزستان و تهران نیز به‌ترتیب بیشترین میزان نفر شب اقامت در تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ را داشتند.
به‌گفته دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر، در همین مدت، بیش از ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار بازدید از جاذیه‌های گردشگری ثبت شده است. بر این اساس، حافظیه با حدود ۴۲۰ هزار بازدیدکننده، تخت‌جمشید با ۲۸۵ هزار بازدیدکننده و سعدیه با ۲۵۰ هزار بازدید به‌ترتیب رتبه‌های اول تا سوم پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری نوروز ۱۴۰۱ را از آن خود کردند.
همچنین براساس آمار اعلام شده، از ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ تا ۱۳ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۵۲ میلیون و ۷۷۱هزار و ۷۴۸ تردد جاده‌ای بین استان‌ها ثبت شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴۱ درصد رشد داشته است.
آمار گردشگری بین المللی سال ۲۰۲۲
نگاهی به آمار گردشگری بین‌المللی نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های متعدد اقتصادی، افزایش شدید قیمت حامل‌های انرژی، جنگ روسیه و اوکراین و غیره سرعت بهبود گردشگری در سال ۲۰۲۲ میلادی پرشتاب بوده است.
سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در اولین بارومتر سال ۲۰۲۳ میلادی که اواسط ماه ژانویه منتشر شده است، به بررسی آمار گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ میلادی پرداخته است. بر این اساس، در سال ۲۰۲۲ میلادی بیش از ۹۰۰ میلیون گردشگر سفر کرده‌اند که این میزان ۲ برابر تعداد ثبت شده در سال ۲۰۲۱ میلادی است؛ اگرچه هنوز ۳۷ درصد کمتر از تعداد مسافران در دوران قبل از همه‌گیری در سال ۲۰۱۹ میلادی است. به هرروی، در سال ۲۰۲۲ میلادی، سراسر جهان شاهد افزایش قابل توجه تعداد گردشگران بین‌المللی بود.
سال ۲۰۲۲ میلادی، همچنین سالی رویایی برای گردشگری خاورمیانه بود؛ چرا که تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی به این منطقه، به ۸۳ درصد تعداد مسافران در سال ۲۰۱۹ میلادی رسید و قوی‌ترین بهبود گردشگری را درمیان مناطق دیگر جهان در سال گذشته میلادی به نام خود ثبت کرد. در همین حال، اروپا با استقبال از ۵۸۵ میلیون مسافر در سال ۲۰۲۲ میلادی، که معادل ۸۰ درصد گردشگران در دوران قبل از همه‌گیری است، در رتبه دوم بهبود گردشگری بین‌المللی قرار گرفت.
سهم آفریقا و آمریکا از گردشگران بین‌المللی هم با بهبودی نسبی به ۶۵ درصد از تعداد بازدیدکنندگان در سال ۲۰۱۹ میلادی رسید. با این وجود، گردشگری آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۲ میلادی بازهم حریف کرونا نشد و تنها توانست به ۲۳ درصد از تعداد بازدیدکنندگان سال ۲۰۱۹ میلادی برسد.
گزارش‌های شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) نیز از ادامه رشد صنعت گردشگری جهانی در سال ۲۰۲۲ میلادی خبر می‌دهد. طبق گزارش این سازمان از آمار گردشگری جهان در سال ۲۰۲۲ میلادی، سهم صنعت گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۲ درصد رشد کرده و این صنعت توانسته است ۷.۶ درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۲۲ میلادی را به خود اختصاص دهد.
در سال ۲۰۲۰ میلادی و در اثر محدودیت‌های کرونایی، صنعت گردشگری جهان با افت ۵۰.۴ درصدی سهم خود از اقتصاد جهانی مواجه شده بود و ۴ هزار و ۹۰۰ دلار از ارزش این صنعت کاسته شده بود، اما در سال ۲۰۲۱ میلادی با کاهش محدودیت‌های کرونایی شاهد رشد ۲۱.۷ درصدی و در سال ۲۰۲۲ میلادی شاهد رشد ۲۲ درصدی سهم این صنعت در اقتصاد دنیا بودیم و ارزش این صنعت به ۷.۷ تریلیون دلار افزایش یافته است.
در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۲۲ میلیون شغل جدید در صنعت گردشگری دنیا ایجاد شده که این رقم نسبت به سال قبل از آن رشد ۷.۹ درصدی داشته است. تعداد شاغلان در این صنعت به ۲۹۵ میلیون نفر رسیده که این رقم معادل ۹ درصد کل اشتغال دنیا بوده است. هزینه کرد گردشگران داخلی نیز در این سال ۲۰.۴ درصد رشد داشته و گردشگران خارجی نیز ۸۱.۹ درصد بیشتر نسبت به سال قبل هزینه کرده‌اند.
همچنین طبق گزارش WTTC، در سال ۲۰۲۲ میلادی ۳ شهر دبی با ۲۹.۴ میلیارد دلار، دوحه با ۱۶.۸ میلیارد دلار و لندن با ۱۶.۱ میلیارد دلار بیشترین درآمد را از محل هزینه‌کرد گردشگران بین‌المللی به دست آورده‌اند. از سوی دیگر، ۳ مقصد دوحه، اورلاندو و آنتالیا، از نظر هزینه‌کرد گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۹، بیشتر از سایرین توانسته‌اند گردشگری خود را بازیابی کنند.
WTTC همچنین در گزارش خود پیش‌بینی کرده بود، بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۲ میلادی، منطقه آسیا و اقیانوسیه شاهد قوی‌ترین رشد متوسط سالانه در سهم مستقیم سفر و گردشگری در GDP یا تولید ناخالص داخلی باشد و در این میان، هنگ‌کنگ (با رشد ۱۵ درصدی)، بانکوک (با رشد ۱۳.۱ درصدی) و جاکارتا (با رشد ۱۲.۸ درصدی) پیشرفت قابل توجهی داشته باشند. از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود که شهرهای ریاض و جده عربستان نیز شاهد رشد چشمگیری در این زمینه باشند.
جزئیات بیشتر گزارش WTTC را در اینفوگرافیک زیر بخوانید:
بررسی آمار گردشگری ایران و آمار گردشگری بین‌المللی می‌تواند به کارشناسان، کسب‌وکارها و محققان این حوزه کمک کند تا چشم‌انداز دقیق‌تری از بازار عرضه و تقاضای سفر در ایران داشته باشند؛ چرا که داشتن یک چشم‌انداز واقعی، سنگ‌بنای یک برنامه‌ریزی درست و اصولی است.
برای اطلاع از آمار گردشگری سایر نقاط جهان به این لینک مراجعه کنید.
