رسانه قطبنما: رئیس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر به‌رسم هر سال با پایان طرح تعطیلات نوروزی، که امسال با تعطیلات عید فطر ۱۴۰۳ به پایان رسید، آمار سفرهای نوروزی ۱۴۰۳ را اعلام کرد. نشست خبری ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر با حضور علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری کشور، و نمایندگان دستگاه‌های عضو صبح امروز دوشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۳ در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد.
معاون گردشگری کشور با اشاره به اینکه از ۲۴ اسفندماه ۱۴۰۲ تا ۲۴ فروردین ماه ۱۴۰۳ سه موج سفر اتفاق افتاد، به تحلیل الگوی آن پرداخت و ادامه داد: «الگوی امسال با سال‌های قبل متفاوت بود و این موضوع برنامه‌ریزی مخصوص به‌خود را می‌طلبید. ماه رمضان و تغییرات جوی و اقلیمی در موج اول که تا پنجم فروردین ماه ادامه داشت موجب روند کاهش سفرها شد که در موج دوم افزایش قابل توجه داشتیم و نسبت به سال قبل میزان سفرها یکسان بود. در موج سوم که در عید فطر بود شاهد افزایش سفرها نسبت به سال قبل بودیم. تحلیل روند این سه موج نشان می‌دهد که هر سال متناسب با آن سال باید برنامه‌ریزی شود.»
او همچنین بر اهمیت توجه به مدیریت رفتار سفر تاکید کرد و ادامه داد: «تاکید بر توزیع زمانی و پیشنهاد دو روز تعطیلی در هفته که پس از دو دهه به ثمر نشست به‌منظور مدیریت هیجانی سفر انجام شد.»
معاون گردشگری کشور با بیان اینکه در ایام نوروز یک میلیون و ۲۰۶ هزار نفر به‌صورت تمام وقت، موقت و داوطلبانه به مسافران خدمات ارائه کردند، ادامه داد: «هم‌افزایی و همکاری بین دستگاه‌ها در راستای ارتقای ارائه خدمات سفر نسبت به سال‌های گذشته از رویکرد اصلی ستاد سفر بود، نتایج و همگرایی ایجاد شده گویای این است که این هدف محقق شده است.» رئیس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر به اضافه‌شدن وزارت نفت به ستاد سفر اشاره کرد که در حل مسائل مربوط به سوخت تاثیر به‌سزایی داشت.
در این نشست ذاکری، نماینده وزارت راه‌وشهرسازی، کاهش جابه‌جایی با ناوگان عمومی را از ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ تا ۱۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۳، یک درصد اعلام کرد و افزود: «بیشترین کاهش جابه‌جایی‌ها به ناوگان ریلی با ۱۵ درصد رشد منفی مربوط بود، درحالی‌که سفرهای هوایی ۳۰ درصد رشد داشت و بیشترین جابه‌جایی هم به فرودگاه امام خمینی (ره) تعلق داشت. سفر با ناوگان دریایی نیز نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته یک درصد کاهش داشت و در تردد جاده‌ای، ورود و خروج بین استان‌ها تغییر چندانی اتفاق نیفتاد.»
پرمسافرترین استان‌ها، شهرها و روستاها در نوروز ۱۴۰۳
به‌گزارش میراث‌آریا، معاون گردشگری کشور بیان کرد: «در مجموع آمار اقامتگاه‌های رسمی، غیر رسمی و اضطراری ۶۳ میلیون و ۶۴۷ هزار نفر شب بود که ۱۳ میلیون و ۹۵۱ هزار نفر مرتبط با اقامت‌های رسمی است که نشان‌دهنده رشد ۲.۵ درصدی اقامتگاه های رسمی است.» به‌گفته رئیس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، بیشترین میزان اقامت نیز متعلق به استان‌های خراسان رضوی، مازندران، هرمزگان، گیلان، اصفهان، فارس، تهران، آذربایجان شرقی، بوشهر و اردبیل است. همچنین در همان بازه زمانی بیشترین رشد اقامت نسبت به مدت‌زمان مشابه سال گذشته در استان‌های مازندران، گیلان، خراسان رضوی، هرمزگان، بوشهر، فارس، خوزستان، اصفهان، آذربایجان شرقی، تهران و البرز ثبت شده است.
به‌گزارش ایسنا، مصطفی فاطمی، دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر، نیز جزئیات سفرهای نوروزی و تعطیلات عید فطر را تشریح کرد و گفت: «سه موج سفر اتفاق افتاد که در موج نخست، سفرها ۲۲ درصد کاهش داشت و آمار در اقامتگاه‌های رسمی با ۳۲ درصد کاهش مواجه شد. در موج دوم، سفرها ۲.۶۶ درصد و اسکان در اقامتگاه‌های رسمی نیز حدود ۲.۴۵ درصد رشد داشت. موج سوم سفرها نیز ۲۸۶ درصد رشد را تجربه کرد.»
به‌گفته فاطمی رشد اقامت رسمی در بازه زمانی ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین‌ماه، ۵.۱۹ درصد بود. مدیرکل توسعه گردشگری داخلی ادامه داد: «مازندران، گیلان، خراسان رضوی، هرمزگان، بوشهر، فارس، خوزستان، اصفهان، آذربایجان شرقی، تهران و البرز در همان بازه زمانی بیشترین رشد اقامت را داشتند.»
او اضافه کرد: «بیشترین رشد تردد جاده‌ای نیز به ترتیب در استان‌های فارس، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، لرستان، تهران و البرز، یزد، قزوین، آذربایجان شرقی، اردبیل و خراسان جنوبی ثبت شده است. مشهد، شیراز، کیش، بندرعباس و تهران از جمله شهرهایی بودند که بیشترین توجه مسافران به آن‌ها بوده است.»
فاطمی همچنین سهیلی (قشم)، جواهرده (مازندران)، پالنگان (کردستان)، اَلتپه (مازندران)، کندوان (آذربایجان شرقی)، گَوَرزین (قشم)، آبگرم لاریجان (مازندران)، قلعه رودخان (گیلان)، زیارت (گلستان) و گازرخان (قزوین) را از جمله روستاهایی اعلام کرد که از ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین‌ماه، بیشترین رشد اقامت را داشتند.
دبیر ستاد سفر همچنین اعلام شهرهای مکمل در تعطیلات نوروز را اقدامی مؤثر در توزیع مکانی سفر دانست و افزود: «نوروز سال گذشته «عسلویه» به‌عنوان شهر مکمل سفر اعلام شد، اما در تعطیلات امسال جزو مقاصد سفر قرار گرفت و رتبه بیست‌و هفتم پرمسافرترین شهرها را به دست آورد.»
حجت‌الاسلام موسوی، مدیرکل امور فرهنگی سازمان اوقاف، نیز با اشاره به اجرای طرح «آرامش بهاری» در ۲ هزار و ۴۱۶ امامزاده و ثبت بیش از ۱۴ میلیون نفر بار زیارت و اسکان ۳۹۱ هزار نفر در ۴۲۵ امامزاده، استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، ایلام و لرستان را به‌ترتیب با بیشترین آمار اسکان نوروزی اعلام کرد و گفت: «در حوزه زیارت اماکن اوقاف حدود ۵ درصد رشد را تجربه کردیم.»
اقامت سه‌چهارم مسافران در اقامتگاه‌های غیررسمی و بدون مجوز
داده‌پردازی آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از اسکان نوروزی مسافران، در بازه زمانی ۲۴ اسفندماه ۱۴۰۲ تا ۲۴ فروردین‌ماه ۱۴۰۳، نشان می‌دهد اقامتگاه‌های یدون مجوز و غیررسمی از جمله خانه‌های شخصی و اجاره‌ای، چادرهای مسافرتی و مدارس همچنان سهم بیشتری از سفرهای نوروزی دارند.
به‌گزارش ایسنا، از ۶۳ میلیون و ۶۴۷ هزارنفر شب اقامت در تعطیلات نوروز و عید فطر ۱۴۰۳، سهم اقامتگاه‌های رسمی، که شامل هتل، هتل آپارتمان، هتل بوتیک، مهمانپذیر، بومگردی و اقامتگاه‌های سنتی، خانه مسافرهای دارای مجوز و مجتمع‌های اقامتی می‌شود، حدود ۱۳ میلیون و ۹۵۱ هزار نفرشب بوده است. این آمار نشان می‌دهد همچنان سهم اسکان در اقامتگاه‌های بدون مجوز غیررسمی قابل توجه است، درحالی که سهم اقامتگاه‌های رسمی کم‌تر از یک چهارم مجموع آماری است که برای اقامت‌های نوروزی در بازه زمانی ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین‌ماه اعلام شده است. اقامتگاه‌های غیررسمی و بدون مجوز معمولا شامل خانه‌های شخصی اجاره‌ای و چادرهای مسافرتی می‌شود.
براساس داده‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، خراسان رضوی، مازندران، هرمزگان، گیلان، اصفهان، فارس، تهران، آذربایجان شرقی، بوشهر و اردبیل استان‌هایی بودند که به ترتیب بیشترین سهم از اقامت‌های رسمی در تعطیلات نوروزی و تعطیلات عید فطر را داشتند.
این آمار همچنین نشان می‌دهد سهم مراکز آموزش و پرورش که شامل مدارس نیز می‌شود، در بازه زمانی ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین، ۲ میلیون و ۳۵۸ هزار و ۸۸ نفر شب بوده است، که بنابر اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد کاهش داشته است و از مدارس و مراکز آموزشی در استان‌های فارس، اصفهان، خوزستان، خراسان رضوی، هرمزگان، بوشهر، تهران، مازندران، لرستان و گیلان بیشتر استقبال شده است.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین آمار داده است در نوروز و عید فطر حدود ۴۸۰ هزار نفر شب اقامت در بقاع و یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در کنار امامزاده‌ها و بقاع و در چادر مسافرتی اسکان داشتند که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است و بیشترین اقامت‌ها به این شکل در استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، فارس، خراسان جنوبی، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، لرستان، آذربایجان شرقی و سمنان ثبت شده است. بنابر اعلام اوقاف برای تعطیلات گذشته طرحی به نام «آرامش بهاری» در ۲ هزار و ۴۱۶ امامزاده اجرا شد و اسکان‌ها در ۴۲۵ امامزاده به این ترتیب ثبت شده است.
تهران و خراسان رضوی در صدر شکایت‌ها
شالبافیان با بیان اینکه با همکاری تشکل‌ها امسال هیج‌گونه افزایش نرخی در تاسیسات گردشگری اعمال نشد و نظارت‌های جدی‌تری انجام شد، ادامه داد: «سه هزار و ۵۳۹ شکایت مربوط به نرخنامه بود که با ۹۲۳ مورد به‌دلیل گران‌فروشی برخورد شد و ۲۲ میلیارد ریال عودت داده شد. امسال به‌منظور شفاف‌سازی برای اولین بار نرخنامه مورد تایید وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی توسط مسافران در سامانه نماد قابل مشاهده بود.»
شالبافیان به جهت‌گیری برای توجه جدی‌تر به اقامتگاه‌های رسمی اشاره کرد و بیان اینکه سیاست ما ترغیب استفاده از تاسیسات گردشگری و رونق کسب‌وکارهای مرتبط با سفر است، ادامه داد: «سفر باید منفعت اقتصادی داشته باشد که تجربه‌ای رضایت‌بخش شکل بگیرد. ما خود را نسبت به فعالان حوزه گردشگری مسئول می‌دانیم. توجه به تکمیل اقامتگاه‌های رسمی و دارای مجوز از الزامات ستادهای اجرایی در استان‌ها بود.»
اوافزود: «مبنای همکاری ما با استانداری‌ها اقامتگاه‌های رسمی است. هدف ما این است که مجموع اقامتگاه‌های رسمی را در طول چند سال شانیت ببخشیم و در ادبیات گردشگری جا بیفتد با وجود اینکه آمار پایینی اعلام شود، در موج اول شاهد ۳۰ درصد کاهش بودیم، اما منفعت برای بلندمدت این است که اقامتگاه‌های غیررسمی نیز به فرآیند گرفتن مجوز خواهند پیوست.»
اسماعیل برات، معاون اداره نظارت و ارزیابی تاسیسات گردشگری، نیز گزارشی از میزان تخلف‌ها و نظارت‌های صورت‌گرفته ارائه کرد و با استناد به داده‌های سامانه «جانا» به انجام بیش از ۲۵ هزار بازدید اشاره کرد که بیش از ۱۲ هزار مورد آن به مراکز اقامتی و ۴ هزار مورد به دفاتر خدمات مسافرتی مربوط بود که در کل ۲۴۶۵ تذکر و ۴۰۷ اخطار کتبی داده شد و ۵۴ مورد پلمب و تعطیل شدند که ۵ مورد از آن‌ها مرکز اقامتی بودند. بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ گزارش درباره نرخ تأسیسات گردشگری دریافت شد که تهران و خراسان رضوی در صدر شکایت‌ها بودند و با ۹۳۰ مورد نیز برخورد شد. او همچنین از تشکیل ۳۹۰ پرونده حقوقی و بازگشت حدود ۲۲ میلیارد ریال خسارت به مسافران خبر داد.
شریفی، مدیر روابط عمومی و سخنگوی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، نیز با اشاره به ۶۶ درصد افزایش تماس‌ها با سامانه ملی سفر و ثبت ۱۸۰۱ شکایت که ۱۴۰۴ مورد آن به مراکز اقامتی، پذیرایی و گردشگری مربوط بود، گفت: «امسال حدود ۴۰۰ مورد شکایت از سرویس‌های بهداشتی هم در این سامانه (۰۹۶۲۹) ثبت شده که ۹۰ درصد آن پیگیری شد.»
تعزیرات حکومتی نیز از ۱۵ اسفند تا ۲۱ فروردین‌ماه گشت‌های نظارتی داشت که به‌گفته حسن بیگی، نماینده این سازمان، بیش‌از ۳۰ هزار تخلف ثبت شد که بیش از ۴۰۰ مورد پلمب شدند. همچنین، گیلان، فارس و آذربایجان شرقی در صدر جدول شکایات و پلمب‌ها بوده‌اند.
بازدید بیش از ۷.۵ میلیون نفر از پایگاه‌ها و موزه‌های تاریخی
به‌گزارش ایسنا، رضا سامه، مدیرکل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی، گفت: «۲۱۲ نقطه از پایگاه‌ها و موزه‌ها میزبان مسافران نوروزی بودند و در دو بازه زمانی، آمار بازدیدها احصا شد، که از ۲۴ اسفند تا ۱۲ فروردین ۵ میلیون و ۳ هزار و ۸۴۰ بازید و تا پایان تعطیلات عید فطر ۷ میلیون و ۷۶۰ هزار و ۲۱۶ بازدید ثبت شده است، از میان این آمار، ۳ میلیون نفر آمار بازدید پایگاه‌های میراث ملی و جهانی است و بیش از ۶۰۰ هزار نفر بازدید رایگان اتفاق افتاده است.»
او اضافه کرد: «بازید برخی پایگاه‌های میراث جهانی چون بلیط‌فروشی ندارند، از جمله اورامانات، جنگل‌های هیرکانی، محور ساسانی و خلیج فارس و بسیاری از بافت‌های تاریخی که به‌عنوان اماکن عمومی درنظر گرفته شده‌اند، در سرجمع آمار لحاظ نشده است.»
رشد ۵۸ درصدی گردشگران ورودی در سال ۱۴۰۲
معاون گردشگری در این نشست گریزی هم به سال گذشته زد و تعداد گردشگران ورودی در سال ۱۴۰۲ را ۶ میلیون و ۳۸۲ هزار و ۷۵۵ نفر اعلام کرد که در مقایسه با تعداد چهار میلیون و ۲۳۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۱، افزایش ۵۸ درصدی را نشان می دهد و ادامه داد: «شاهد افزایش گردشگران انفرادی هستیم و سیاست وزارتخانه ورود گردشگر از طریق تور است.»
تمرکز بر کاهش سوانح جاده‌ای
شالبافیان در ادامه به شناسایی محورهای مواصلاتی که دارای بیشترین میزان سوانح هستند و ساعاتی که بیشترین تصادفات انجام شده است، اشاره و تصریح کرد: «در سال ۱۴۰۳ گروه‌های ویژه‌ای در این محورها و متناسب با ساعات سوانح مستقر خواهند شد.» او با بیان اینکه پویش‌های متعددی به‌منظور کاهش سوانح جاده‌ای راه‌اندازی شده است، افزود: «تقویت جدی کمپین‌های ۶۰-۳۰ از اهدافی مدنظر بود و بیش از ۸۰۰ نوروزگاه عشایری برپا شد.»
معاون گردشگری با بیان اینکه کاهش سوانح باید تبدیل به دغدغه‌ای سالیانه برای تمامی دستگاه‌های مرتبط شود، اظهار کرد: «آسیب‌شناسی سوانح جاده‌ای نشانگر این است که به‌غیر از اقدامات سخت‌افزاری یکی از راه‌های کاهش سوانح تمرکز روی انسان‌هایی است که به سفر می‌روند؛ در این راستا طرحی در ستاد به‌منظور ارائه به شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد که تمامی دستگاه‌های مرتبط در راستای کاهش سوانح مسئولیت خواهند داشت.»
در ادامه، سرهنگ سیروس حسن‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا، گزارشی از وضعیت سوانح جاده‌ای در تعطیلات نوروز ارائه کرد و بی‌توجهی به جلو، سبقت و انحراف به چپ را بیشترین عوامل تصادف و سوانح جاده‌ای برشمرد و براساس آمار سرصحنه باتوجه به اینکه آمار پزشکی قانونی هنوز احصا نشده است، تعداد فوتی‌ها را ۸۷۸ نفر و تعداد مصدومان را ۲۱ هزار نفر اعلام کرد.
به گفته او، ۱۶۵ نفر در سوانح داخل شهری و ۷۱۳ نفر در جاده‌ها جان خود را از دست داده‌اند. او همچنین میزان مصدومان در شهرها را بیش از ۱۲ هزار نفر و در جاده‌ها را ۹ هزار نفر اعلام کرد. حسن‌زاده افزود: «استان‌های کرمان، فارس و سیستان‌وبلوچستان بیشترین آمار فوتی را داشتند و بیشترین رشد تصادف‌های برون‌شهری در استان اصفهان، سمنان و ایلام بوده است.»
در این نشست خبری معاون گردشگری کشور، همچنین مدیریت پسماند و زباله را نیز یکی از موضوعات مهم عنوان و تصریح کرد: «با پیگیری‌های وزیر میراث فرهنگی مصوبه مدیریت پسماند و زباله تصویب و از سوی رئیس جمهوری ابلاغ شد و در حال حاضر با همکاری دستگاه‌ها در حال انجام است و باید این موضوع به‌دلیل اهمیت محیط‌زیست در طول سال مورد توجه قرار گیرد.»
شالبافیان درباره هزینه‌کرد عوارض خروج از کشور در تقویت زیرساخت‌های گردشگری اشاره کرد و افزود: «اگر عوارضی در حوزه گردشگری وضع می‌شود باید به تقویت زیرساخت‌ها و رونق کسب کسب‌وکارهای گردشگری اختصاص یابد. پبگیر تحقق این درخواست به حق فعالان گردشگری هستیم و تحقق آن در دستور کار قرار دارد.»
اخبار گردشگری را در «رسانه قطبنما» بخوانید.
