رسانه قطبنما: کمی بیش از یک دهه است که اکو کمپ راه خود را به گردشگری ایران باز کرده است؛ اقامتگاهی در دل طبیعت که به‌دور از زندگی پر سرعت شهری، امکان تجربه زندگی در دل طبیعت و تعامل مستقیم با آن را برای مسافر فراهم می‌کند.
اقامتگاه‌هایی که دوستدار محیط‌زیست هستند و این امکان را فراهم می‌کنند تا علاوه بر لذت بردن از جاذبه‌های طبیعی، انواع تفریحات را تجربه کرده و آداب‌ورسوم سنتی و بومی را نیز از نزدیک لمس کنید.
اما اکو کمپ چیست و مهم‌تر از آن چه تفاوتی با اقامتگاه بومگردی دارد؟ در ادامه به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
همه چیز درباره اکوکمپ
اکو کمپ چیست؟
اکو کمپ (Eco-Camp) یکی از انواع اقامتگاه های گردشگری است که به‌دور از شهرها و روستاها و در دل یک اکوسیستم طبیعی مانند ساحل، کوه، جنگل، کویر و غیره قرار دارد. مهم‌ترین زیرساخت اقامتی در اکو کمپ ها چادر است؛ این یعنی یا خود اکو کمپ یک چادر مجهز را در اختیار شما قرار می‌دهد که در آن اقامت کنید، یا به شما اجازه می‌دهد تا چادر و کمپ خودتان را برپا کنید.
همه خدمات و زیرساخت‌ها در اکو کمپ، منطبق با محیط‌زیست منطقه است تا کوچک‌ترین آسیبی به طبیعت وارد نشود. این اقامتگاه‌ها امکان تعامل مستقیم مسافر با طبیعت را فراهم می‌کنند تا بدون آسیب به طبیعت، از زیبایی‌ها و آرامش آن بهره ببرد.
اکو کمپ ها در زمره اقامتگاه‌های سبز قرار می‌گیرند و هدف اصلی آنها دستیابی به توسعه پایدار و حفظ محیط‌زیست است. یک اقامتگاه سبز (Green Accommodation) دوستدار محیط‌زیست است و برای رسیدن به این هدف، اصولی مثل ذخیره و صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از انرژی پاک، مدیریت پسماند، کاهش تولید زباله، سیاست‌های خرید دوستدار محیط‌زیست و غیره در آن رعایت می‌شود.
اکوتوریست‌ها مخاطبان اصلی اقامت در اکو کمپ ها هستند؛ اما اکوتوریسم یعنی چه؟ بر اساس تعریف انجمن بین‌المللی اکوتوریسم، اکوتوریسم عبارت است از: «سفر مسئولانه به مناطق طبیعی، به‌منظور حفظ محیط‌زیست و بهبود اوضاع اقتصادی جوامع محلی».
از سوی دیگر، اکو کمپ ها در سراسر جهان، یکی از توقفگاه‌ها و پارکینگ‌های مهم کمپرها و کاروان‌ها نیز هست؛ به این صورت که یک پارکینگ ویژه در اختیار کمپرها و کاروان‌ها قرار می‌دهد تا کارهایی مثل شارژ، تهیه آب و غیره را انجام دهند.
ویژگی های اکو کمپ
اصلی‌ترین ویژگی اکو کمپ قرار گرفتن در دل طبیعت است؛ اکو کمپ فرصتی برای فاصله‌گرفتن از زندگی روزمره و پرسرعت امروزی است تا علاوه بر بهره‌گرفتن از زیبایی‌های طبیعت، آرامش را نیز تجربه کرد.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم اکو کمپ ها آن است که این نوع اقامتگاه تنها جنبه اقامتی ندارد، بلکه اکو کمپ را می‌توان یک مقصد گردشگری کامل دانست که در آن خدمات و زیرساخت‌ها، هماهنگ با محیط زیست منطقه است. در اکو کمپ، مسافران علاوه بر اقامت در دل طبیعت، می‌توانند از جاذبه‌های طبیعی منطقه بازدید کرده و تفریحات و تجربه‌های مختلفی مثل بازی‌های گروهی، آشنایی با غذاها و نوشیدنی‌های منطقه، آشنایی با آداب‌و رسوم مردم منطقه، جنگل‌نوردی، تفریحات آبی، رصد ستارگان و غیره را با رعایت اصول زیست‌محیطی تجربه کنند.
علاوه بر این، اکوکمپ ها ویژگی‌های دیگری نیز دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید حداقل دی‌اکسید کربن
- استفاده از مصالح بومی منطقه
- استفاده از انرژی پاک
- مدیریت پسماند
- مشارکت فعال در حفاظت از طبیعت
- رعایت آداب‌ورسوم منطقه
- کمک به رشد جامعه محلی
انواع اکو کمپ
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، مهم‌ترین ویژگی اکو کمپ ها قرار گرفتن در دل طبیعت بکر است. بر همین اساس انواع اکو کمپ عبارت است از:
- اکو کمپ کویری
- اکو کمپ جنگلی
- اکو کمپ کوهستانی
- اکو کمپ ساحلی
تفاوت اکو کمپ با اقامتگاه بوم گردی
بسیاری بر این باورند که اکومپ یکی از انواع اقامتگاه بومگردی است اما این یک باور اشتباه است. اکو کمپ و اقامتگاه بومگردی دو نوع مختلف از انواع اقامتگاه هستند که همپوشانی زیادی دارند.
پیش از این با تعریف اکو کمپ آشنا شدیم؛ برای اینکه بتوانیم تفاوت اکو کمپ با اقامتگاه بومگردی را درک کنیم باید با تعریف اقامتگاه بومگردی نیز آشنا شویم:
منظور از اقامتگاه بوم گردی، مراکز اقامتی است که در محیط‌های طبیعی و بومی، با رعایت بالاترین سطح ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تاسیس شده‌اند و امکان تعامل گردشگران با جامعه محلی را فراهم می‌کند. بر این اساس، گردشگران برای آشنایی بیشتر با محیط‌زیست و سبک و سیاق زندگی مردم محلی، معماری بناهای منطقه و کسب تجربیات اصیل در اقامتگاه‌های بوم گردی اقامت می‌کنند.
همانطور که می‌بینید تعریف اکو کمپ با اقامتگاه بومگردی همپوشانی زیادی دارد؛ در هر دو نوع اقامتگاه رعایت اصول زیست‌محیطی، پایداری و حمایت از جوامع محلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما این دو اقامتگاه چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
مهم‌ترین تفاوت اکو کمپ با اقامتگاه بومگردی در محل قرارگیری آنها است. اکو کمپ در اکوسیستم‌های طبیعی قرار دارد و بهره‌بردن از طبیعت مهم‌ترین اصل اقامت در آن است. شما نمی‌توانید هیچ اکوکمپی را در محیط‌های شهری و روستایی پیدا کنید و شاید برای ارتباط با مردم بومی منطقه باید فاصله زیادی را طی کنید. اما در اقامتگاه بومگردی آشنایی با سبک و سیاق زندگی مردم بومی منطقه و امکان تعامل با جامعه محلی از اهمیت بالایی برخوردار است و مسافر نباید برای درک زندگی مردم محلی و ارتباط با آنها به زحمت بیفتد؛ بنابراین اغلب اقامتگاه‌های بومگردی در بافت قدیمی شهرها و روستا و یا در نزدیکی آنها قرار دارند.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، اصلی‌ترین شکل اقامت در اکوکمپ ها، چادر زدن و کمپ‌‌زدن است؛ اما در اقامتگاه‌های بومگردی معمولا مهمانان در اتاق، کلبه و غیره اقامت می‌کنند؛ اگرچه اکو کمپ های ایرانی معمولا علاوه بر چادر سایر اشکال اقامت مثل سوئیت، کلبه یا اتاق را نیز در اختیار مسافر قرار می‌دهند.
نکته مهم دیگر این است که در اقامتگاه بومگردی جنبه اقامتی ارجحیت دارد اما اکو کمپ علاوه بر اقامت، امکان بهره‌گیری از تفریحات مختلف و جاذبه‌های طبیعی منطقه را نیز فراهم می‌کند.
بهترین اکو کمپ های ایران
اقلیم چهار فصل و تنوع بالای جاذبه‌های طبیعی ایران سبب شده است تا شاهد ایجاد اکو کمپ های کویری، جنگلی، کوهستانی و غیره در جای جای کشور باشیم. بیایید در ادامه با برخی از معروف‌ترین اکو کمپ های ایران آشنا شویم:
اکو کمپ متین آباد
- لوکیشن اکوکمپ متین آباد در گوگل
- آدرس: کیلومتر ۵۵ اتوبان کاشان به اصفهان، بادرود، متین آباد
اکو کمپ کویری متین‌‌آباد اولین اکو کمپ ایران است که کار خود را از اواخر دهه ۱۳۸۰ شمسی آغاز کرده است. این اکوکمپ زیبا که در منطقه نمونه گردشگری متین‌‌آباد قرار دارد، با مساحت ۲۳ هکتاری، گزینه‌های اقامتی متنوعی مثل کومه، چادر، کاروانسرا و غیره دارد. مزرعه حیوانات، باغ‌های ارگانیک، رستوران، کافی‌شاپ، فروشگاه، محوطه بازی کودکان، برنامه رصد، شترسواری، دلیجان‌سواری، دوچرخه‌سواری، زمین والیبال و غیره تنها برخی از امکانات این اکوکمپ زیبای کویری است.
اکو کمپ دماوند
- لوکیشن اکو کمپ دماوند در گوگل
- آدرس: مازندران، روستای ناندل، جبهه شمالی کوه دماوند
اکوکمپ دماوند، که با نام اکو کمپ ناندل نیز شناخته می‌شود، اولین اکو کمپ کوهستانی ایران است. اکو کمپ دماوند در جبهه شمال شرقی کوه دماوند قرار دارد و شامل دو ایستگاه کمپینگ است؛ کمپ اول در ارتفاع ۲۸۰۰ متری و کمپ دوم در ارتفاع ۴۳۵۰ متری قرار دارد. این اکو کمپ کوهستانی زیبا در فصل تابستان میزبان کوهنوردان است.
اکو کمپ شهداد
- لوکیشن اکو کمپ شهداد در گوگل
- آدرس: استان کرمان، شهداد، روستای ملک آباد
اکو کمپ ستاره لوت شهداد، درست در قلب کویر لوت و در میان نخلستان‌‌ها قرار گرفته است. این اکو کمپ کویری زیبا با ظرفیت ۸۰ مسافر، امکانات و تفریحات زیادی مثل آشپزخانه، سرویس بهداشتی، پارکینگ، شترسواری، آفرود، موتور چهارچرخ، بالن سواری، برگزاری تورهای محلی، رستوران، کافی شاپ، اینترنت و غیره دارد. با اقامت در این اکو کمپ علاوه بر بازدید از کویر لوت می‌توانید از جاذبه‌های دیگری قلعه شفیع آباد، روستای سیرچ، تپه‌های گندم بریان، آبگرم چهار فرسخ و آبشار کشیت لذت ببرید.
اکو کمپ عشایری کوهرنگ
- لوکیشن اکو کمپ عشایری کوهرنگ در گوگل
- آدرس: چهارمحال و بختیاری، شهرستان کوهرنگ، ۵۰۰ متری آبشار شیخ‌علی‌خان
اکو کمپ عشایری کوهرنگ، اولین اکو کمپ عشایری ایران است که در فاصله ۹۷ کیلومتری شهرکرد و در فاصله ۵۰۰ متری آبشار زیبای شیخ علی خان قرار گرفته است. این اکو کمپ زیبا ۳۰ چادر دارد که هر چادر، ظرفیت میزبانی از ۴ مهمان را دارد. در این اکوکمپ علاوه بر سرو انواع غذاهای بومی، آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ عشایر بختیاری و برگزاری مراسم و جشن‌های سنتی، امکاناتی نظیر سرویس بهداشتی، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، سیستم روشنایی و تفریحاتی مثل اسب‌سواری، مسابقه تیراندازی و غیره نیز ارائه می‌شود.
اکو کمپ دورنا
- لوکیشن اکو کمپ دورنا در گوگل
- آدرس: اردبیل، مشگین‌شهر، جاده گردشگری قینرجه،۲ کیلومتر بالاتر از روستای دیزو
اکو کمپ عشایری دورنا، در ییلاق زیبای ملک سوئی قرار دارد؛ این ییلاق بسیار زیبا در دامنه سبلان قرار گرفته است و فاصله کوتاهی تا آبشار گورگور و جهنم دره‌سی قرار دارد. اکو کمپ دورنا با مساحت پنج هکتاری، اقامتگاه‌های متعددی مثل اتاق شاه‌نشین، کلبه‌های کوهستانی، آلاچیق عشایری، کلبه هابیت و اتاق کاروانسرا دارد. علاوه بر طبیعت مسحورکننده و امکانات اقامتی، این اکو کمپ امکانات رفاهی و تفریحی دیگری مثل مجتمع آبدرمانی، حمام ترک، رستوران، چایخانه، اسب‌سواری، پاراگلایدر، دوچرخه‌سواری، اجرای زنده موسیقی، اسکی کوهستان و غیره نیز دارد.
اگرچه سفر زیبایی‌ها و مزایای بی‌شماری دارد اما یکی از آلاینده‌ترین صنایع جهان است که تاثیر بسزایی در آسیب به محیط‌زیست و جوامع بومی و افزایش گرمایش جهانی دارد.
در این بین صنعت اقامتگاه در مقایسه با سایر بخش‌های صنعت بزرگ گردشگری بیشترین میزان آلودگی و مصرف انرژی را دارد. حال با در نظر گرفتن لزوم توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست، قطعا توسعه اقامتگاه‌هایی همچون اکو کمپ ها می‌تواند هم از میزان آلودگی‌ها این صنعت کم کند و هم موجب افزایش سطح زندگی مردم محلی شود.
آیا تا به‌حال تجربه اقامت در یک اکو کمپ را داشته‌‌اید؟ به‌نظر شما بهترین اکو کمپ ایران کدام است؟
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
