رسانه قطبنما: رشته هتلداری (به انگلیسی Hospitality) یکی از تاثیرگذارترین رشته‌ها در موفقیت صنعت بزرگ و چند میلیادر دلاری هتلداری است. با رشد روز افزون صنعت هتلداری، نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده در رشته هتلداری به یکی از ستون‌های اصلی موفقیت این صنعت تبدیل شد.
اما در مورد رشته هتلداری چه می‌دانید؟ با تحصیل در رشته هتلداری چه مهارت‌هایی را کسب خواهید کرد؟ برای شروع به تحصیل در رشته هتلداری باید از کجا شروع کنید؟ درآمد رشته هتلداری در ایران چقدر است؟
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
آشنایی با رشته هتلداری
با رشد روزافزون سفرها و به تبع آن رشد اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و …. فرصت‌های شغلی متنوعی در صنعت هتلداری و گردشگری به وجود آمده است. براساس گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری تا سال ۲۰۱۹ سهم صنعت بزرگ گردشگری و هتلداری در اشتغالزایی ۳۳۴ میلیون نفر در جهان بوده است.
این رقم خیره‌کننده نشان می‌دهد صنعت هتلداری و گردشگری ظرفیت بالایی برای اشتغالزایی دارد و نسل جوان جویای کار نیز رغبت زیادی برای فعالیت در این حوزه از خود نشان داده‌اند.
از سوی دیگر، کسب‌وکارهای هتلداری امروزه به‌خوبی می‌دانند به‌رغم وجود نیروی کار در این حوزه، شرط موفقیت در بازار پر رقابت و پرطرفدار این صنعت خدماتی، داشتن نیروی آموزش‌دیده از طریق دوره‌های آموزش گردشگری، متخصص و خلاق است؛ چرا که در صنعت هتلداری کارمندان رابطه بسیار نزدیکی با مشتری دارند و همین رابطه نزدیک، تاثیر عمیقی بر تجربه مهمان و در نهایت، موفقیت یک برند خواهد داشت.
تحصیل در رشته هتلداری و کسب مهارت‌های تخصصی در این زمینه در کنار تجربه عملی، کمک خواهد کرد تا هنرجویان و دانشجویان رشته هتلداری بتوانند به فرصت‌های شغلی مناسب‌تری دسترسی پیدا کنند.
اما چه کسانی در رشته هتلداری موفق‌تر خواهند بود؟ صنعت هتلداری بر پایه ارتباط با فرهنگ‌ها و اقوام مختلف استوار است و از آنجایی که با رفع نیاز مهمان رابطه مستقیمی دارد نیازمند روابط عمومی بالا، دقت، نظم، خلاقیت و مسئولیت‌پذیری بسیاری است؛ بنابراین اگر اهل ارتباط برقرار کردن با افراد نیستید، بهتر است سراغ رشته هتلداری نروید!
هتل همانند یک شهر کوچک است و این شهر کوچک بخش‌ها و بحران‌های مختلفی دارد؛ بنابراین باید این توان را داشته باشید که در زمان وقوع مشکل با خونسردی بهترین کار را انجام دهید و نیروها را مدیریت کنید.
در عین حال، در صنعت بین‌المللی گردشگری و هتلداری، تنها دانستن زبان فارسی کافی نیست و برای ارتباط با مهمانان باید علاوه بر زبان انگلیسی، دست کم به یک زبان دیگر همچون عربی، ترکی، اسپانیایی و … مسلط باشید؛ مهارتی که حین تحصیل در رشته هتلداری نیز می‌توانید به دست بیاورید.
در حال حاضر رشته هتلداری در ایران از مقطع هنرستان تا کارشناسی تدریس می‌شود.
رشته هتلداری در هنرستان
شما می‌توانید تحصیل در رشته هتلداری را از سنین نوجوانی و از پایه دبیرستان آغاز کنید. رشته هتلداری یک رشته هنرستانی است و اگر به این حوزه علاقه دارید می‌توانید هنگام انتخاب رشته دبیرستان، رشته هتلداری در هنرستان یا رشته هتلداری در کاردانش را برای ادامه تحصیل در دوره دبیرستان برگزینید.
هنرجویان رشته هتلداری در هنرستان، اصول ابتدایی مدیریت هتل، خانه‌داری و چیدمان، برخورد با مهمان و … را می‌آموزند و با انواع موسسات پذیرایی، قوانین هتلداری، فرآیند رزرو، مدیریت نیروها، گزارش عملکرد و …. آشنا می‌شوند.
رشته هتلداری در هنرستان شامل ۱۰۵ ساعت آموزش است. نکته مهم درباره رشته هتلداری در هنرستان این است که هنرجویان رشته هتلداری در کنار آموزش تئوری، چندین ساعت کارورزی دارند و پس از پایان دوره رشته هتلداری در هنرستان، با دریافت مدرک می‌توانند بهصورت نیمه‌وقت یا تمام‌وقت مشغول به کار شوند.
برخلاف رشته‌های نظری، رشته هتلداری در هنرستان اضطراب و فشار کمتری دارد و دانش‌آموزان از همان ابتدا با محیط کار، اصول شغلی و افراد فعال در این حوزه از نزدیک آشنا می‌شوند.
پس از فارغ‌التحصیلی از هنرستان، هنرجوی رشته هتلداری در صورت تمایل به تحصیل در مقاطع بالاتر و اخذ مدرک دانشگاهی می‌تواند در رشته‌های هتلداری، مدیریت هتلداری، گردشگری، مهمانداری هواپیما، تشریفات و پذیرایی ادامه تحصیل دهد.
دروس رشته هتلداری در هنرستان
دروس رشته هتلداری در هنرستان به‌گونه‌ای تعریف شده تا هنرجویان با ۷ بخش مهم هتلداری آشنا شوند. این ۷ بخش عبارتند از:
- اتاقدار هتل
- متصدی طبقات
- کارمند پذیرش
- میزآرای هتل
- برنامه‌ریز جشن‌ها و تشریفات
- کاربر رایانه
- متصدی البسه در هتل
رشته هتلداری در دانشگاه
خوشبختانه در چند سال اخیر، زمینه فراهم شده تا هنرجویان رشته هتلداری در دانشگاه نیز تحصیلات خود را ادامه و دایره توانایی‌ها و دانش خود را ارتقا دهند و حتی در دانشگاه وارد سایر شاخه‌های مرتبط با صنعت گردشگری شوند.
دانشجويان رشته هتلداری در دانشگاه با انواع موسسات پذیرایی، خرید تجهيزات، مدیریت نیروها، رزرواسيون، چگونگی نگهداری مواد غذایی، منو نویسی، ایمنی در محیط کار و … آشنا می‌شوند تا بتوانند وارد سطوح مدیریتی شوند و کارهایی همانند مدیریت هتل، مدیریت رستوران، مدیریت تشریفات و … را بر عهده بگیرند.
در حال حاضر، علاقه‌مندان به انتخاب رشته هتلداری در دانشگاه تنها می‌توانند در مقطع کاردانی و کارشناسی ادامه تحصیل دهند.
نکته جالب توجه دیگر درباره انتخاب رشته هتلداری در دانشگاه، تخصیص سهمیه به سه استان محروم کرمان، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد در رشته هتلداری است.
رشته هتلداری کاردانی
در تحصیلات تکمیلی رشته هتلداری، کاردانی اولین پله است. تحصیل در دوره کاردانی ۴ ترم (حدود ۲ سال) طول می‌کشد.
اگر قصد ادامه تحصیل در رشته هتلداری کاردانی را دارید می‌توانید هم از طریق آزمون سراسری و هم بدون کنکور در این مقطع تحصیل کنید.
پذیرش در مقطع کاردانی رشته هتلداری در کنکور سراسری به صورت استانی است. در میان دانشگاه‌های روزانه، تنها مجتمع آموزش عالی بم رشته کاردانی هتلداری را (صرفا بر اساس سوابق تحصیلی و بدون کنکور) ارائه می‌دهد. در کنار دانشگاه‌های روزانه و موسسات غیرانتفاعی که رشته هتلداری را در کاردانی ارائه می‌دهند، چندین مرکز دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز رشته کاردانی حرفه‌ای هتلداری را ارائه می‌دهد.
- خانه‌داری
- فرانت آفیس
- آشپزی
- پذیرایی
- اصول سازمان و مدیریت
- حسابداری هتلداری
- پذیرش
- تاریخ ایران
- مبانی جامعه‌شناسی
- روانشناسی اجتماعی
- حقوق کار و تامین اجتماعی
- مدیریت بازاریابی و تبلیغات
- اقتصاد جهانگردی
- روابط عمومی
- نقشهخوانی و آشنایی با نقشه‌ها
- زبان انگلیسی
- زبان دوم
برخی از دروس تخصصی رشته هتلداری در مقطع کاردانی است.
رشته هتلداری کارشناسی
رشته هتلداری کارشناسی دومین مقطعی است که می‌توانید تحصیلات تکمیلی خود را در این زمینه ادامه دهید.
کارشناسی رشته هتلداری در دانشگاه هم بهصورت پیوسته و هم بهصورت ناپیوسته ارائه می‌شود.
پذیرش در کارشناسی رشته هتلداری در کنکور سراسری بهصورت کشوری است. تحصیل در این مقطع حدود ۴ سال (۸ ترم) طول می‌کشد و دانشجویان این رشته باید ۱۳۳ واحد را پشت سر بگذارند. در مقطع کارشناسی پیوسته در حال حاضر تنها ۲ دانشگاه شیراز و دانشگاه علامه طباطبایی تهران رشته هتلداری را بهصورت روزانه ارائه می‌دهند.
اما اگر مدرک کاردانی رشته گردشگری را دریافت کرده‌اید و در نظر دارید بهصورت ناپیوسته در مقطع کارشناسی رشته هتلداری ادامه تحصیل دهید، می‌توانید وارد دانشگاه علمی و کاربردی شوید و طی دو سال (۴ ترم) در رشته «کارشناسی حرفه‌ای مدیریت هتلداری» ادامه تحصیل دهید.
- تجزیه تحلیل صورت‌های مالی در هتل
- مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی
- مدیریت عملیات آشپزخانه
- کیفیت در هتل
- مدیریت مراکز تفریحی
- مدیریت عملیات خانه‌داری
- مدیریت مراکز اقامتی
- مدیریت رویدادها و تشریفات
تنها برخی از دروس مهم رشته هتلداری در مقطع کارشناسی است.
رشته هتلداری کارشناسی ارشد
رشته هتلداری در ایران در مقایسه با سایر رشته‌ها بسیار نوپا است و در حال حاضر، تحصیلات آکادمیک در رشته هتلداری تنها در دو مقطع کاردانی و کارشناسی امکان‌پذیر است. علاقه‌مندان به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته هتلداری در خارج از کشور باید به تحصیل خود ادامه دهند.
یکی دیگر از انتخاب‌های پیش‌روی دانشجویان رشته هتلداری برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، انتخاب رشته مدیریت گردشگری است که در دفترچه انتخاب رشته با دو عنوان «مدیریت جهانگردی گرایش بازاریابی جهانگردی» یا «مدیریت جهانگردی گرایش برنامه‌ریزی توسعه جهانگردی» ارائه می‌شود. برای آشنایی با این دو رشته مقاله «معرفی رشته گردشگری از دبیرستان تا دکتری | لیست دانشگاه ها» را مطالعه کنید.
بهترین دانشگاه برای رشته هتلداری در تهران
بسیاری از هنرجویان و دانشجویان رشته هتلداری همانند سایر رشته‌ها آرزو دارند بهترین دانشگاه برای رشته هتلداری در تهران را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند: اما کدام دانشگاه‌های پایتخت رشته هتلداری را ارائه می‌دهند؟ بهترین دانشگاه برای رشته هتلداری در تهران کدام است؟
در حال حاضر تنها دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ تهران و دانشگاه آزاد واحد علوم‌وتحقیقات رشته هتلداری را ارائه می‌دهند. دانشکده گردشگری دانشگاه تهران هم که به تازگی راه‌اندازی شده، احتمالا در سال تحصیلی جدید یا سال‌های تحصیلی بعد، این رشته را در تهران ارائه دهد.
در ادامه شرایط هر یک از این دانشگاه‌ها برای پذیرش در رشته هتلداری را بررسی می‌کنیم.
رشته هتلداری در دانشگاه تهران
دانشکده گردشگری دانشگاه تهران یکی از نوپاترین دانشگاه‌های گردشگری کشور است که قرار است از مهر ۱۴۰۱ برای نخستین‌بار دانشجو بپذیرد.
این دانشکده قرار است در کنار رشته گردشگری در آینده ۶ گرایش رشته هتلداری شامل:
- مدیریت تجربه میهمان در صنعت هتلداری
- مدیریت منابع انسانی در صنعت هتلداری
- مدیریت استعدادها در صنعت هتلداری
- برنامه‌ریزی توسعه فردی ویژه کارکنان هتل‌ها
- برنامه‌ریزی و آموزش کارکنان در هتل‌ها
- و مدل‌های نوین کسب‌وکار در صنعت هتلداری
را نیز ارائه کند.
رشته هتلداری دانشگاه آزاد تهران
دانشگاه آزاد تهران واحد علوم و تحقیقات نیز کارشناسی هتلداری را ارائه می‌دهد. این دانشگاه بر اساس دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۰، در رشته هتلداری ۱۲ نفر از رشته ریاضی و فنی، ۳۶ نفر از رشته تجربی و ۷۲ نفر از رشته انسانی پذیرش داشته است. همچنین پذیرش در این دانشگاه با کنکور سراسری است.
علاوه بر دانشگاه آزاد تهران واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد در چندین واحد دیگر خود همچون دانشگاه آزاد اصفهان واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد تبریز، دانشگاه آزاد تهران غرب، دانشگاه آزاد شیراز و واحد بین‌المللی کیش نیز رشته هتلداری بدون کنکور را ارائه می‌دهد.
رشته هتلداری دانشگاه علامه طباطبایی
دانشگاه علامه طباطبایی به‌عنوان نخستین دانشگاه در ایران از سال ۱۳۷۴ رشته گردشگری را ارائه می‌کند. این دانشگاه همچنین رشته هتلداری را در مقطع کارشناسی ارائه می‌دهد. تحصیل در این دانشگاه دولتی رایگان است و بر اساس دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری ۱۴۰۰، در سال گذشته این دانشگاه در رشته هتلداری کارشناسی، تنها یک نفر در نوبت اول و یک نفر نوبت دوم پذیرش داشته است. این ظرفیت ممکن است در سال ۱۴۰۱ تغییر کند.
رشته هتلداری بدون کنکور
بسیاری از دانشگاه‌های علمی کاربردی، موسسات غیرانتفاعی، دانشگاه آزاد و دانشگاه پیام‌نور رشته هتلداری را بدون کنکور ارائه می‌دهند. در این دانشگاه‌ها پذیرش صرفا بر اساس سوابق تحصیلی و بدون کنکور است. فهرست دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته هتلداری بدون کنکور به تفکیک مقطع تحصیلی در لیست زیر آمده است:
مقطع کاردانی
- مجتمع آموزش عالی بم
- موسسه غیرانتفاعی حکیم طوس مشهد
- موسسه غیرانتفاعی خردگرایان مطهر مشهد
- موسسه غیرانتفاعی شاندیز مشهد
- موسسه غیرانتفاعی گنجنامه همدان
- موسسه غیرانتفاعی انوارالعلوم انزلی
مقطع کارشناسی
- مجتمع آموزش عالی بم
- موسسه غیرانتفاعی مازيار رويان نور
- پیام نور اصفهان
- پیام نور خوانسار
- پیام نور بوشهر
- پیام نور گناوه
- پیام نور مرکز شهرکرد
- پیام نور مرکز شیراز
- پیام نور مرکز قزوین
- پیام نور مرکز رزن
- پیام نور مرکز رضوانشهر صدوق یزد
مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد
- دانشگاه آزاد اصفهان واحد خوراسگان
- دانشگاه آزاد تبریز
- دانشگاه آزاد تهران غرب
- دانشگاه آزاد شیراز
- واحد بین‌المللی کیش
علمی کاربردی
- مرکز آموزش علمی کاربردی خدمات جهانگردی استان کرمان
- مرکز آموزش علمی کاربردی فرهنگ و هنر واحد۳۳ تهران
- مرکز آموزش علمی کاربردی صنایع دستی استان تهران
- مرکز آموزش علمی کاربردی صنعت جهانگردی تهران ۳
- مرکز آموزش علمی کاربردی گلدشت کلاردشت
- مرکز آموزش علمی کاربردی مطالعات و مشاوره سیاحتی گردشگران بنیاد
- مرکز آموزش علمی کاربردی هتلداری و جهانگردی پردیسان
- دانشگاه علمی کاربردی اصفهان سیتی سنتر
رشته هتلداری دانشگاه علمی کاربردی
همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم رشته هتلداری دانشگاه علمی کاربردی بدون کنکور در دو مقطع کاردانی حرفه‌ای هتلداری و کارشناسی حرفه‌ای مدیریت هتلداری ارائه می‌شود. فهرست دانشگاه‌های علمی کاربردی که رشته هتلداری را ارائه می‌دهند به شرح زیر است:
مقطع کاردانی
- مرکز آموزش علمی کاربردی خدمات جهانگردی استان کرمان
- مرکز آموزش علمی کاربردی صنایع دستی استان تهران
- مرکز آموزش علمی کاربردی صنعت جهانگردی تهران ۳
- مرکز آموزش علمی کاربردی گلدشت کلاردشت
- مرکز آموزش علمی کاربردی مطالعات و مشاوره سیاحتی گردشگران بنیاد
- مرکز آموزش علمی کاربردی هتلداری و جهانگردی پردیسان
- دانشگاه علمی کاربردی اصفهان سیتی سنتر
مقطع کارشناسی
- مرکز آموزش علمی کاربردی فرهنگ و هنر واحد۳۳ تهران
- مرکز آموزش علمی کاربردی گلدشت کلاردشت
- مرکز آموزش علمی کاربردی مطالعات و مشاوره سیاحتی گردشگران بنیاد
- مرکز آموزش علمی کاربردی هتلداری و جهانگردی پردیسان
- دانشگاه علمی کاربردی اصفهان سیتی سنتر
درآمد رشته هتلداری در ایران
پس از اتمام تحصیل در رشته هتلداری چه مشاغلی در انتظار هنرجویان و دانشجویان این رشته است؟
- مدیر هتل
- مدیریت تشریفات
- مدیریت غذا و نوشیدنی
- کارمند پذیرش
- صندوقدار هتل
- مهماندار
- سرآشپز هتل
- برنامه‌ریز رویدادها
- مدیر رستوران
- کارمند فروش در شرکت‌های هواپیمایی و گردشگری
- تور لیدر
- کارمند پذیرایی در هتل یا واحدهای پذیرایی
- مدیر فنی هتل
- بازاریابی و فروش
- روابط عمومی و بخش اداری
- و متصدی خانه‌داری
تنها برخی از عناوین شغلی است که فارغ‌التحصیلان رشته هتلداری می‌توانند در آن مشغول به کار شوند.
نکته مهم در زمینه درآمد رشته هتلداری در ایران میزان تجربه کاری و مهارت‌های فرد است. براساس بررسی‌های «رسانه قطبنما» در بازار هتلداری ایران، در حال حاضر درآمد یک فارغ‌التحصیل رشته هتلداری در مقطع کارشناسی در هتل‌های ۴ تا ۵ ستاره شهرهای بزرگ کشور براساس حقوق تعیین‌شده از سوی وزارت کار مشخص می‌شود. برخی از هتل‌ها عنوان می‌کنند که سابقه تحصیل در رشته هتلداری نکته مثبتی در فرآیند استخدام افراد و تعیین درآمد رشته هتلداری در ایران است.
به نظر شما برای کار و تحصیل در رشته هتلداری باید چه مهارت‌هایی کسب کرد؟ کدامیک از مهارت‌ها در بازار کار تاثیر بیشتری بر موفقیت فرد دارد؟ با نگاهی به رشد تکنولوژی و فناوری در آینده، دانشجویان آینده و فعلی رشته هتلداری باید خود را به چه مهارت‌هایی مجهز کنند؟
پیشنهاد «رسانه قطبنما»:
