دوره راهنمایان تور | هزینه و اطلاعات جامع

رسانه قطبنما: «راهنمای گردشگری، تور لیدر یا راهنمای تور»؛ واژه‌هایی که ما را به یاد هیجان سفر و هم‌سفر شدن با افراد جدید می‌اندازد. راهنمای گردشگری و راهنمای تور اگرچه شغلی جذاب و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد، اما با مسئولیت‌ها و چالش‌های زیادی همراه است؛ مسئولیت‌ها و وظایفی که نیاز به آموزش دارد و اجازه نمی‌دهد افراد بدون گذراندن دوره راهنمای گردشگری و داشتن کارت معتبر راهنمای تور از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، تور مسافرتی برگزار کنند. 

اگر می‌خواهید یک راهنمای تور حرفه‌ای باشید، باید دوره راهنمای گردشگری را بگذرانید تا بتوانید به بهترین نحو مسافران را در مسیر پر فراز و نشیب سفر هدایت و راهنمایی کنید. در این مطلب با ما همراه باشید تا با دوره‌ راهنمای گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری (شامل دوره راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و دوره راهنمای طبیعت‌گردی و دوره‌‌های تخصصی زیر مجموعه آن) آشنا شوید. 

تور لیدر یا راهنمای گردشگری کیست؟ 

بسیاری از ما واژه تور لیدر و راهنمای تور گردشگری را معادل هم می‌دانیم و بارها به جای هم استفاده می‌کنیم، اما حقیقت این است که تور لیدر (Tour Leader) و راهنمای تور (Tour Guide) دو فرد کاملا متفاوت با وظایف گوناگون هستند.

بر اساس تعریف فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری (WFTGA)، راهنمای تور فردی است که بازدیدکنندگان را به زبان منتخب آن‌ها، هدایت و راهنمایی می‌کند و به تفسیر میراث فرهنگی و طبیعی منطقه‌‌ مورد بازدید می‌پردازد؛ معمولا راهنمای تور دارای مدرک معتبر و تخصصی است که فرد درباره فعالیت در منطقه خود، از نهاد مرتبط و معتبر آن مقصد دریافت کرده است. 

اما تور لیدری، ناشی از سال‌ها تجربه در زمینه راهنمای تور است و افراد به دلیل کسب توانایی و دانش کافی در مدیریت و هدایت سفرها به درجه تور لیدری می‌رسند. وب‌سایت (Academia)، وب‌سایت گردآورنده و ارائه‌دهنده میلیون‌ها تحقیق علمی در سراسر دنیا، تفاوت تور لیدر و راهنمای تور در ۳ چیز مهم عنوان کرده است:

۱. برنامه‌ریزی

برنامه‌ریزی سفر و مدیریت و سازماندهی توریست‌ها بر عهده تور لیدر است و سفر بر اساس برنامه‌ریزی او پیش می‌رود. این در حالی است که راهنمای تور تنها وظیفه توضیح و تفسیر جاذبه‌های مقصد را بر عهده دارد. به همین دلیل، گاهی ممکن است در یک سفر، چندین راهنمای تور مختلف در جاذبه‌ها و مقاصد همراه گردشگران شوند.

۲. مسئولیت

تور لیدر مسئولیت‌های مهم‌تر و جامع‌تری در سفر بر عهده دارد. از مدیریت و برنامه‌ریزی بازدید از جاذبه‌ها تا جمع‌کردن مسافران در هنگام بازدید، و هماهنگی‌‌های لازم با وسایل حمل‌ونقل، اقامتگاه و مراکز پذیرایی بر عهده تور لیدر است.

این در حالی است که راهنمای تور اغلب به جز توضیح جزئیات تاریخی، فرهنگی و معماری جاذبه‌ها، مسئولیت دیگری در قبال مسافران ندارد.

۳. اعتبار آژانس

هر چه یک تور لیدر وظیفه خود را بهتر انجام دهد، باعث افزایش اعتبار و ارزش شرکت مسافرتی خواهد شد؛ چرا که این برنامه‌ریزی تور لیدر است که مسیر سفر را معین می‌کند. همچنین بلوغ کافی او در درک فاصله زمانی بین جاذبه‌ها و نحوه مدیریت و هماهنگی با مراکز خدمات گردشگری، تاثیر مستقیمی بر آسایش و راحتی مسافران دارد.  

در نهایت اما هدف هر دو نفر، چه تور لیدر و چه راهنمای تور، رضایت مسافران، ایجاد تجربه‌ و خاطره‌ای رضایت بخش است. از آنجایی که وظایف این دو همپوشانی و گاهی شباهت زیادی به یکدیگر دارد، ممکن است آژانس های مسافرتی هر دو وظیفه را به یک نفر واگذار کنند.

اما برای فعالیت قانونی در این زمینه، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قانونی مبنی بر ضرورت دریافت کارت راهنمای تور وضع کرده است که با گذراندن دوره راهنمای گردشگری قابل دریافت است. علاقه‌مندان می‌توانند با شرکت در دوره‌های مصوب این وزارتخانه مانند دوره راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی (راهنمای تاریخی- فرهنگی)، راهنمای تور طبیعت‌گردی، راهنمای تور زمین گردشگری و سایر دوره‌های زیر مجموعه آن و قبولی در آزمون‌های داخلی و جامع، کارت راهنمای تور یا کارت راهنمای گردشگری را دریافت کنند. افراد با داشتن این کارت، مجوز برگزاری تور را پیدا خواهند کرد.

دوره راهنمای گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری

وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دارای دوره‌های مختلف تور لیدری است که هر کدام با توجه به زمینه تخصصی آن، از سرفصل‌ها و منابع آموزشی مختلفی تشکیل شده است. موسسات آموزش گردشگری بسیاری نیز در کنار دوره‌های مصوب وزارت میراث فرهنگی، دوره‌های تکمیلی مانند دوره راهنمای تور کودک یا دوره راهنمای گردشگری کودک، دوره راهنمای تور کوهستان یا دوره راهنمای گردشگری کوهستان، دوره راهنمای تور زمین‌گردشگری و… برگزار می‌کنند.

در ادامه، به پرطرفدارترین دوره‌های راهنمای گردشگری و سرفصل و منابع آزمون این دوره‌ها اشاره می‌کنیم.

دوره راهنمایان ایران گردی و جهانگردی

دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی یا به اصطلاح دوره راهنمای تاریخی- فرهنگی از دوره‌های مصوب وزارت میراث فرهنگی است که در آموزشگاه‌های گردشگری آموزش داده می‌شود. موضوع اصلی این دوره آموزشی راهنمای گردشگری، اماکن تاریخی و فرهنگی و سفرهایی است در این حوزه در سطح ایران و جهان برگزار می‌شود. دوره آنلاین راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی نیز به علاقه‌مندان اجازه می‌دهد تا با شرکت در کلاس‌های مجازی و قبولی در آزمون‌های مصوب، به عنوان یک تور لیدر حرفه‌ای فعالیت کنند.

سپری کردن دوره راهنمای گردشگری و دریافت کارت راهنمای تور، لازمه برگزاری تور در سطح داخلی و بین‌المللی است. در صورت برگزاری تور بدون داشتن کارت تور لیدری و راهنمای گردشگری، هرگونه عواقب و خسارت‌های احتمالی بر عهده شخص برگزارکننده است و بیمه هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال آن ندارد. 

سرفصل‌ های دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی 

این دوره از ۲۱ سرفصل تئوری و ۲ سرفصل عملی (در مجموع ۴۸۶ ساعت) برای افزایش مهارت فراگیران تشکیل شده است.

سرفصل‌ های تئوری دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی

• شناخت اماکن تاریخی ایران
• مبانی جغرافیای جهانگردی و نقشه‌خوانی
• معماری ایران و جهان
• آشنایی با میراث فرهنگی و هنرهای سنتی
• آشنایی با فرهنگ و اقوام ایران زمین
• شناخت روحیات ملل
• زبان تخصصی
• مبانی اکوتوریسم و واژگان و اصطلاحات فرهنگی
• شناخت موزه‌های ایران
• آشنایی با تاریخ سیاسی اجتماعی معاصر
• فنون و مهارت‌های تورگردانی
• شناخت صنعت گردشگری
• بهداشت سفر و کمک‌های اولیه
• اخلاق حرفه‌ای گردشگری و الگوهای رفتاری
• سخنوری و فن بیان
• قوانین و مقررات گردشگری
• اصول تفسیر میراث
• فرهنگ عامه
• آشنایی با تاریخ ایران (قبل و بعد از اسلام)
• کاربرد فناوری اطلاعات در سفر
• آشنایی با جغرافیای طبیعی ایران 

سرفصل های عملی دوره‌ راهنمای ایرانگردی و جهانگردی

برخی از دروس تئوری دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی دارای واحدهای عملی است که به صورت سفرهای گروهی اجرا می‌شود. این سفرها عبارتند از: 

• شناخت موزه
• سفر اجرای عملی تور

در برخی از موسسات، سرفصل‌های دروس تئوری به دو یا چند بخش جدا تقسیم و در کلاس‌های جداگانه تدریس می‌شود. از این رو، برخی از موسسات سرفصل‌های بیشتری را در دوره راهنمای گردشگری ارائه می‌کنند. 

هزینه دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی 

دوره راهنمای گردشگری به دو صورت مجازی و حضوری در موسسات گردشگری برگزار می‌شود. طبق بررسی‌های کارشناسان رسانه قطبنما، هزینه مصوب وزارت میراث فرهنگی برای این دوره در زمان انتشار این مطلب در آبان‌ماه ۱۴۰۱، حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. با این حال با ثبت‌نام دوره راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی در برخی موسسات می‌توانید از تخفیفات ویژه آن استفاده کنید و در تماس با این موسسات، از قیمت دوره راهنمای گردشگری مطلع شوید.

دوره راهنمای طبیعت‌ گردی

دور راهنمای طبیعت‌گردی که به دوره اکوتوریسم هم معروف است، یک دوره‌ تخصصی برای کسانی است که می‌خواهند تورهای طبیعت‌‌گردی برگزار کنند. بر اساس قوانین وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، برگزاری تور در طبیعت، تنها با کارت راهنمای تور مورد تایید این وزارت مجاز است. در غیر این صورت، برگزاری تور تخلف محسوب می‌شود و مسئولیت هرگونه حادثه به عهده شخص برگزارکننده خواهد بود.

سرفصل های دوره راهنمای طبیعت‌گردی

در مجموع دوره تور لیدری طبیعت‌‌گردی شامل بیش از ۳۰ سرفصل تئوری و ۶ سفر عملی (در مجموع ۵۳۶ ساعت) است. برخی از موسسات سفرهای عملی بیشتری را برای افزایش تجربه و مهارت فراگیران برگزار می‌کنند. موضوع بیشتر سرفصل‌های این دوره، طبیعت جاندار، حفاظت از طبیعت و منافع جامعه محلی است.

سرفصل‌ های تئوری دوره راهنمای طبیعت‌گردی

• اکوتوریسم (مبانی و تخصصی و واژگان و اصطلاحات)
• آشنایی با تنوع زمین‌شناسی ایران
• آشنایی با بندپایان و پروانه‌نگری
• آشنایی با ماهیان و آبزیان ایران
• آشنایی با خزندگان و دوزیستان ایران
• آشنایی با پرندگان ایران و پرنده‌نگری
• آشنایی با پستانداران ایران
• آشنایی با گیاهان ایران
• مدیریت بحران و پاسخ به شرایط اضطراری
• فنون استقرار در طبیعت و نقشه‌خوانی
• فنون و مهارت‌های تورگردانی
• الگوهای رفتاری و آداب معاشرت در گردشگری
• آشنایی با جوامع محلی و اصول تسهیلگری
• آشنایی با روحیات ملل
• شناخت صنعت گردشگری
• زبان تخصصی اکوتوریسم
• آشنایی با اکوسیستم‌های ایران و جغرافیای اکوتوریسم
• آشنایی با اکولوژی و حفاظت
• آشنایی با قوانین و مقررات تورگردانی
• اصول و مبانی تفسیر میراث فرهنگی و طبیعی
• آشنایی با میراث فرهنگی و معنوی
• آشنایی با تجهیزات طبیعت‌گردی
• آشنایی با نجوم و صور فلکی
• عکاسی و تصویربرداری در طبیعت 
• آشنایی با فرهنگ و اقوام ایران زمین
• مبانی جغرافیای گردشگری
• آشنایی با میراث فرهنگی، صنایع دستی و هنرهای سنتی
• کاربرد فناوری اطلاعات در سفر
• جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی ایران
• تاریخ سیاسی و اجتماعی معاصر
• فن بیان و سخنوری

سرفصل های عملی دوره راهنمای طبیعت‌گردی (سفرهای آموزشی)

• سفر آموزشی آشنایی با مهارت‌های استقرار در طبیعت
• سفر آموزشی آشنایی با گیاهان ایران
• سفر آموزشی آشنایی با پرندگان ایران 
• سفر آموزشی آشنایی با خزندگان ایران
• سفر آموزشی زمین‌شناسی
• سفر آموزشی آشنایی با پستانداران ایران
• سفر آموزشی آشنایی با بندپایان و پروانه نگری

گفتنی است که برخی از آموزشگاه‌های گردشگری، تعداد سفرهای بیشتری را برای کسب تجربه و ارتقای مهارت‌های فراگیران برگزار می‌کنند.

پیشنهاد «رسانه قطبنما»: در ایران کجا بریم طبیعت گردی؟ معرفی بهترین مقاصد طبیعت در ایران

چطور کارت تور لیدری بین المللی بگیریم؟

اگر می‌خواهید به عنوان تور لیدر یا راهنمای تور در سفرهای خارجی فعالیت کنید، باید توانایی ارتباط با مردم محلی منطقه و صحبت با مراکز خدمات گردشگری بین‌المللی را داشته باشید. برای این کار، داشتن کارت تور لیدری بین‌ المللی الزامی است.

متقاضیان برای دریافت کارت بین‌ المللی راهنمای گردشگری باید علاوه بر قبولی در آزمون‌های دوره راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی یا دوره راهنمای تور طبیعت‌گردی (شامل آزمون داخلی و آزمون جامع)، در آزمون زبان خارجی (آزمون مصاحبه زبان) شرکت کنند. این افراد می‌توانند یک یا چند زبان خارجی، از انگلیسی و فرانسوی گرفته تا آلمانی، ایتالیایی، روسی و ترکی را برای صدور گواهی بین‌المللی انتخاب کنند. 

آزمون دوره راهنمای گردشگری

فراگیران دوره راهنمای گردشگری برای دریافت گواهینامه دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی و دوره راهنمای تور طبیعت‌گردی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، لازم است در آزمون‌های این دوره شرکت و نمره قبولی را کسب کنند. این آزمون‌ها عبارتند از:

آزمون داخلی

شرکت‌کنندگان دوره‌ راهنمای ایرانگردی و جهانگردی و دوره راهنمای تور طبیعت‌گردی باید پس از گذراندن هر درس تئوری، در آزمون داخلی آن شرکت کنند. نمره قبولی در آزمون های داخلی دوره‌، ۱۲ از ۲۰ است.  

آزمون زبان

متقاضیان گذراندن دوره راهنمای گردشگری از جمله دوره‌ راهنمای تور طبیعت‌گردی و دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی برای دریافت مدرک راهنمای تور بین‌المللی باید در آزمون مصاحبه زبان‌های انگلیسی یا هر زبان دیگری که مایل به فعالیت با آن هستند (مانند فرانسوی، ایتالیایی یا آلمانی و…) شرکت کنند.

این آزمون تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هر استان و به طور متوسط، دوبار در سال برگزار می‌شود. حداقل نمره قبولی در این آزمون نمره ۱۲ از ۲۰ است. در صورتی که فراگیر، موفق به کسب نمره قبولی در آزمون مصاحبه زبان نشود، می‌تواند در دفعات بعدی مجددا برای آزمون ثبت نام و شرکت کند.

آزمون جامع گردشگری

یکی از شرایط دریافت گواهی‌نامه در پایان دوره راهنمای تاریخی- فرهنگی و دوره راهنمای طبیعت‌گردی، شرکت در آزمون جامع و قبولی در آن است. آزمون‌های جامع گردشگری به‌طور معمول دوبار در سال برگزار می‌شود. در سال ۱۴۰۱، دوره اول آزمون جامع در خرداد ماه و دوره دوم آزمون جامع پایان دوره‌های بلند مدت گردشگری، روز جمعه ۱۶ دی ماه ۱۴۰۱، در استان‌های سراسر کشور برگزار خواهد شد. 

در جریان آزمون جامع گردشگری، چنانکه داوطلبان در یک یا چند درس، نمره قبولی را کسب نکنند، می‌توانند در آزمون بعدی تنها برای همان دروس امتحان دهند.

فراگیران برای ثبت‌نام آزمون جامع گردشگری، باید از طریق سامانه edutourism.ichto.ir اقدام کنند.

منابع آزمون دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی

منابع آزمون جامع دوره راهنمای تاریخی- فرهنگی یا دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی به شرح زیر است:

منابع آزمون دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی
عنوان درس	عنوان کتاب/ جزوه	مولف/مولفان	ناشر
معماری ایران و جهان	معماری ایران و جهان	رضا نوری شادمهانی	مهکامه
شناخت فرهنگی و اقوام ایران‌زمین	شناخت فرهنگی و اقوام ایران‌زمین	مهندس حمید عامریان	جهاد دانشگاهی
آشنایی با میراث فرهنگی و هنرهای سنتی	آشنایی با میراث فرهنگی	فائق توحیدی	سبحان نور
	شناخت صنایع دستی ایران	حسین یاوری	مهکامه
زبان تخصصی انگلیسی	زبان انگلیسی تخصصی برای راهنمایان	کوروش اسفندیار	مهکامه
شناخت اماکن تاریخی ایران	تاریخ فرهنگ ایران	رضا نوری شادمهانی	مهکامه
شناخت صنعت گردشگری	درآمدی بر صنعت گردشگری	مرتضی بذرافشان	مهکامه
مبانی اکوتوریسم و طبیعت‌گردی	اکوتوریسم راهی برای گردشگری پایدار	افسانه احسانی	مهکامه
جغرافیای جهانگردی ایران و نقشه‌خوانی	مقدمه‌ای بر جغرافیای جهانگردی ایران	اسماعیل قادری	مهکامه
	نقشه خوانی و GPS در گردشگری	محمد براتی رسول عسگری	مهکامه

منابع آزمون دوره راهنمای طبیعت‌ گردی

منابع آزمون جامع دوره راهنمای طبیعت‌گردی به شرح زیر است: 

منابع آزمون دوره راهنمای طبیعت‌گردی
عنوان درس	عنوان کتاب/ جزوه	مولف/مولفان	ناشر
آشنایی با گیاهان ایران	آشنایی با گیاهان شاخص ایران	ولی‌الله مظفریان	مهکامه
آشنایی با پستانداران ایران	راهنمای صحرایی پستانداران ایران	هوشنگ ضیایی	سازمان حفاظت محیط زیست
آشنایی با زمین‌ شناسی و جاذبه‌های ژئوتوریسم	جزوه آشنایی با زمین‌ شناسی و جاذبه‌های ژئوتوریسم	امیر توکلی صبور	-
آشنایی با عشایر ایران	جزوه آشنایی با کوچ‌نشینی در ایران	علی چراغی	-
مبانی اکوتوریسم	اکوتوریسم، راهی برای گردشگری پایدار	افسانه احسانی	مهکامه
زبان تخصصی طبیعت گردی	جزوه زبان تخصصی	کیانوش محرابی	-
آشنایی با پرندگان ایران	مقدمه‌ای بر پرنده‌نگری	پرویز بختیاری	مهکامه

پیش نیاز آزمون راهنمای گردشگری

پیش نیاز آزمون های راهنمای گردشگری از جمله آزمون راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و راهنمای تور طبیعت‌گردی، مدرک کارشناسی (لیسانس) است. در برخی شرایط افراد دیپلمه دارای تجربه در زمینه گردشگری می‌توانند با موافقت کمیسیون فنی آموزش و قبولی در مصاحبه، در دوره راهنمای تاریخی-فرهنگی شرکت کنند.

دوره های تخصصی و پیشرفته راهنمای گردشگری

فراگیران پس از گذراندن دوره راهنمای گردشگری یا دوره راهنمای طبیعت‌گردی، می‌توانند در دوره‌های تخصصی و پیشرفته مانند دوره راهنمایان تور کوهستان، دوره راهنمایان تور دوچرخه، دور راهنمایان تور کودک و… شرکت کنند. در ادامه به معرفی برخی از این دوره‌ها می‌پردازیم که تنها در برخی از آموزشگاه‌های گردشگری برگزار می‌شوند:

دوره راهنمای تور کوهستان 

یکی از شاخه‌های بسیار مهم راهنمای تور طبیعت‌‌گردی، راهنمای تور کوهستان است. بر اساس آیین‌نامه باشگاه کوهنوردی، راهنمای کوهستان به فردی می‌گویند که با مهارت‌ و دانش مرتبط با کوهنوردی، تیم‌های کوهنوردی را در مناطق کوهستانی و طبیعت هدایت و راهبری می‌کند. چنین فردی، بر اساس دستورالعمل‌ صادره از فدراسیون کوه‌نوردی و صعودهای ورزشی، باید دوره آموزشی راهنمای کوهستان را با موفقیت گذرانده باشد. 

دوره راهنمای تور کوهستان در ۳ سطح:

• راهنمای کوهستان سطح باشگاه‌ها
• راهنمای کوهستان سطح ملی
• راهنمای کوهستان سطح بین‌المللی

برگزار می‌شود. 

راهنمای کوهستان سطح باشگاه‌ها مجاز به همراهی تیم‌های کوهنوردی باشگاهی به عنوان سرپرست، مسئول فنی یا راهنما در فعالیت‌های کوهنوردی داخل کشور است. راهنمای کوهستان سطح باشگاه‌ها شامل ۶ گرایش مختلف است: 

• کوهپیمایی و کوهنوردی، شامل ۱۳ سرفصل (دروس مقدماتی و دروس پیشرفته)
• سنگ‌نوردی طبیعت، شامل ۱۱ سرفصل 
• یخ‌نوردی، شامل ۱۲ سرفصل
• غارنوردی، شامل ۱۲ سرفصل
• دره‌نوردی، شامل ۱۱ سرفصل
• کوهنوردی با اسکی، شامل ۱۲ سرفصل

در اغلب آموزشگاه‌های گردشگری دوره کوهپیمایی و کوهنوردی تدریس می‌شود و فراگیران پس از اتمام دوره، موفق به دریافت مدرک مربی راهنمای کوهستان از فدراسیون کوهنوردی خواهند شد. 

راهنمای کوهستان سطح ملی، مجاز به همراهی تیم‌های کوهنوردی داخلی و خارجی به‌عنوان سرپرست، مسئول یا راهنما در فعالیت‌های کوهنوردی داخل کشور است. بر اساس توافقات میان فدراسیون کوه‌نوردی و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، امکان ارتقای مدرک راهنمای کوهستان سطح باشگاه‌ها به سطح ملی وجود دارد. پیگیری‌های «رسانه قطبنما» از موسسات آموزشی گردشگری نشان می‌‌دهد که دارندگان مدرک راهنمای طبیعت‌گردی از وزارت گردشگری و گواهینامه مربی راهنمای کوهستان سطح باشگاه‌ها از فدراسیون کوه‌نوردی، می‌توانند با ارائه رزومه معتبر، گواهی راهنمای کوهستان در سطح ملی را دریافت کنند. 

راهنمای کوهستان سطح بین المللی نیز مجاز به همراهی تیم‌های کوهنوردی باشگاهی به عنوان سرپرست، مسئول فنی یا راهنما در فعالیت‌های کوهنوردی خارج کشور است. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه می‎‌توانید به وب‌سایت فدراسیون کوه‌نوردی و صعودهای ورزشی مراجعه کنید. 

دوره راهنمای تور دوچرخه‌‌سواری 

دوچرخه‌سواری یکی از فعالیت‌های ورزشی- تفریحی است که این روزها طرفداران بسیاری دارد. استقبال افراد از دوچرخه و علاقه آن‌ها به شرکت در تورهای دوچرخه‌سواری باعث شده تا نیاز به راهنمای تخصصی تورهای دوچرخه‌سواری روز به روز بیشتر احساس شود. به همین دلیل، برخی از آموزشگاه‌های گردشگری به تدریس دوره راهنمای تور دوچرخه‌سواری به علاقه‌مندان مشغولند. 

علی‌رغم فعالیت و علاقه زنان به دوچرخه‌سواری، این دوره مخصوص مردان است و با ۱۴ سرفصل تئوری (حدوداً ۵ ماه) و تعدادی سفر عملی زیر نظر فدراسیون دوچرخه‌سواری و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار می‌شود. 

دوره راهنمای تخصصی گردشگری کودک

وجود راهنمای تور کودک در سفر کودکان باعث می‌شود آموزش به این نسل، به‌صورت حرفه‌ای‌تر انجام شود و روند یادگیری را برای آن‌ها لذت‌بخش‌تر کند. این دوره دارای ۳۹ سرفصل و کارگاه و ۴ سفر عملی است که تقریباً در طول ۵ ماه برگزار می‌شود. گذراندن دوره راهنمای ایرانگردی و جهانگردی یا راهنمای طبیعت‌ گردی برای متقاضیان این دوره الزامی است. 

دوره راهنمای تخصصی پرنده‌نگری 

علاقه‌مندان به برگزاری تورهای پرنده‌نگری می‌توانند پس از گذراندن دوره راهنمای طبیعت‌گردی، در دوره راهنمای تخصصی پرنده‌نگری شرکت کنند.  این دوره، با  ۱۰ سرفصل تئوری و ۳ سفر علمی زیر نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار می‌شود. با شرکت در دوره و کسب نمره قبولی در آزمون داخلی، موفق به دریافت مدرک راهنمای تخصصی پرنده‌نگری خواهید شد. 

دوره راهنمای زمین‌گردشگری 

دوره آموزشی راهنمای زمین‌گردشگری یا  «ژئوتوریسم»، یکی از دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت زیر نظر وزارت گردشگری است که به جاذبه‌های زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی زمین می‌پردازد. دوره آموزشی راهنمای زمین‌‌گردشگری از ۲۶ سرفصل تئوری و ۵ سفر علمی تشکیل شده است. پیش‌نیاز این دوره حداقل مدرک کارشناسی (مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) است. 

دوره بین المللی مهارت افزایی راهنمای گردشگری (HOT)

دوره بین المللی مهارت افزایی راهنمای گردشگری (Hands on Tourist Guide) یا HOT، یکی از دوره‌های تکمیلی راهنمایان گردشگری است که به آن‌ها کمک می‌کند ضمن آشنا شدن با دانش روز و بین‌المللی، مهارت خود را در برگزاری تورها و تدریس به دیگر فراگیران ارتقا ببخشند.  

دوره بین المللی مهارت افزایی راهنمای گردشگری در ایران توسط مربیان ملی و بین‌المللی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری (WFTGA) در برخی موسسات منتخب گردشگری برگزار می‌شود. در این دوره‌ ۶۰ ساعته تکنیک‌های متعددی مانند هدایت تورها در شرایط گوناگون به‌صورت عملی و کارگاهی آموزش داده می‌شود و راهنمایان در پایان دوره، مدرک بین‌المللی دریافت می‌کنند. این مدرک نشان می‌دهد راهنمایان در راهنمایی تور و ارائه توضیحات و تفسیر مقصد دارای استاندارد جهانی هستند. این دوره در مجموع، برای راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و راهنمایان تور طبیعت‌گردی مفید است. 

اگر سابقه تدریس دارید یا علاقه‌مندید در زمینه آموزش به راهنمایان گردشگری فعالیت کنید، می‌توانید پس از گذراندن دوره HOT، در ۳ دوره‌ تکمیلی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری به نام‌های «دوره تربیت مربیان» (Train The Trainers) یا (TTT)، «دوره تربیت مدرس بین المللی» (International Train The Trainer) یا (ITTT) و «دوره هدایتگری مدرسان» (Trainer Lead) شرکت کنید. 

لیست موسسات آموزشی دوره راهنمای گردشگری

آموزشگاه‌های گردشگری بسیاری در استان‌های مختلف کشور به آموزش دوره راهنمای گردشگری از جمله دوره راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و دوره راهنمای تور طبیعت‌گردی زیر نظر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی می‌پردازند. در جدول زیر می‌توانید لیست موسسات آموزشی گردشگری در تهران را بخوانید:

لیست آموزشگاه‌ های گردشگری تهران
نام موسسه	شماره تماس
ارسباران	۰۲۱۸۸۸۰۰۰۵۵
آتالند	۰۲۱۹۵۱۱۸۴۹۷
دریچه شرق	۰۲۱۶۶۱۲۸۷۱۵ ۰۲۱۶۶۵۸۱۱۵۵
تراشه تصویر	۰۲۱۸۸۸۲۸۸۲۱ ۰۲۱۸۸۸۲۵۷۴۷
گردشگران بنیاد	۰۲۱۲۲۳۴۴۵۱۷ ۰۲۱۲۲۳۴۴۵۲۰
خانه سفر مهر پارسیان	۰۲۱۶۶۹۶۸۳۳۸
طبیعت	۰۲۱۸۸۱۰۳۹۲۷ ۰۲۱۸۸۱۰۳۹۲۸
میراث زمین‌شناختی خاورمیانه	۰۲۱۸۸۰۵۳۵۳۰
آکادمی کلاه سر آشپز اکوارس	۰۲۱۶۶۹۵۹۹۲۱ ۰۲۱۶۶۴۰۱۸۵۲
آوای طبیعت پایدار	۰۲۱۸۸۵۵۴۳۹۹
هوریزان راش	۰۲۱۸۸۴۹۰۰۴۹
آموزش هتلداری- مهمانداری و خدمات جهانگردی ماربین	۰۲۱۸۸۸۲۴۰۹۵
موسسه آموزش تلاشگران اندیشه کاراد	۰۲۱۸۸۳۸۱۵۹۰
آوای جلب سیاحان	۰۲۱۸۸۹۵۲۱۳۳ ۰۲۱۸۸۹۵۲۱۰۵
بهار کوچ گردشگران	۰۲۱۸۸۷۴۰۰۵۸۰ ۰۲۱۸۸۷۴۸۲۱۷
دنیای آشپزخانه ملل	۰۲۱۸۸۷۹۹۴۷۴
رویال‌گشت قرن	۰۲۱۴۴۲۶۹۵۸۴
مارکوپولو	۰۲۱۸۸۵۲۹۳۶۲
نیلوفر آبی جهان‌آرا	۰۲۱۲۲۹۰۰۱۴۰
کانون اتومبیلرانی و جهانگردی	۰۲۱۶۱۹۳۴۰۰۰
سیاحان مروارید آسیا	۰۲۱۴۴۷۰۱۰۲۶ ۰۲۱۴۴۷۳۹۰۰۷
ستاره گشت آسیا	۰۲۱۴۴۰۳۳۶۴۲
مهر آیریس ایرانیان	۰۲۱۴۴۶۵۸۶۶۲
گفتمان جهان گردشگری	۰۲۱۴۴۶۹۲۵۹۲
اکسیر سرزمین پارس	۰۲۱۶۶۴۹۰۲۸۰ ۰۲۱۶۶۴۹۱۳۸۰
پیشروان پژوهش خوراک	۰۲۱۲۲۰۷۹۵۸۹۰
موسسه نوآموزان جهانگرد	۰۲۱۸۸۶۵۳۵۲۶-۳۰
ساناز سانیا	۰۲۱۸۸۹۰۰۲۸۳
پاوان آرسس	۰۲۱۹۱۰۹۴۳۳۴
دانش‌آفرینان پرتیکان	۰۲۱۲۲۲۲۱۲۰۸
پیام‌آوران عرصه خوراک	۰۲۱۷۷۶۵۸۳۶۱ ۰۲۱۷۷۶۵۸۳۶۰
سفیران عصر روشنگری	۰۲۱۴۴۳۵۱۴۱۷
شرکت نگار ماندگار آراد	۰۲۱۷۷۶۵۸۳۶۱

برای دسترسی به لیست آموزشگاه‌های معتبر گردشگری و هتلداری در سراسر کشور، براساس آخرین آپدیت وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی (سال ۱۳۹۹)، روی لینک زیر کلیک کنید. 

لیست آموزشگاه‌ های برگزارکننده دوره راهنمای گردشگری و راهنمای تور

برای اطلاع بیشتر  درباره سایر دوره‌های آموزشی گردشگری، می‌توانید با آموزشگاه‌های معتبر تماس بگیرید.

پیشنهاد «رسانه قطبنما»:

دوره های آموزشی گردشگری و هتلداری + لیست بهترین آموزشگاه