آیا دورکاری نوع جدیدی از سفرهای کاری را در آینده به وجود خواهد آورد؟

بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۲۵ میلادی، صنعت گردشگری به رونق گذشته‌ی خود باز خواهد گشت، اما این پیش‌بینی تا چه اندازه درست است؟ دستیابی به این هدف ملزوم چه فعالیت‌هایی از سوی سازمان‌های گردشگری است؟ بخش‌های مختلف این صنعت، شرکت‌ها و مقاصد گردشگری در تلاشند که با رویکردها و روش‌های جدید و نوآورانه، بتوانند تا سال ۲۰۲۵ بحران به وجود آمده در سال ۲۰۲۰ را جبران کنند. بدون شک مهم‌ترین عنصر دستیابی به این موفقیت، شناسایی ترندهای جدید این صنعت و البته همگام‌سازی با تغییر رفتار مصرف‌کنندگان است. رسانه قطب‌نما در مجموعه مقالات «نگاهی به آینده صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۵«، به بررسی چشم‌انداز صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۵ پرداخته است. در این مطلب نیز به تاثیر دورکاری در سفرهای کاری تا سال ۲۰۲۵ خواهیم پرداخت. دورکاری یکی از مهم‌ترین ترندهایی است که در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ رایج شده و باعث به‌ وجود آمدن تغییرات زیادی در سفرهای کاری و بخش‌های مختلف صنعت گردشگری شده است. در ادامه نگاهی به روند رواج دورکاری از گذشته تا به امروز انداخته و اهمیت این شیوه‌ی کاری را در صنعت گردشگری تا سال ۲۰۲۵ بررسی خواهیم کرد.

کرونا و افزایش دورکاری در سراسر جهان

با شیوع ویروس «کرونا» در سال ۲۰۲۰، میلیون‌ها کارمند از سراسر جهان، برای جلوگیری از گسترش ویروس، دفاتر کار خود را به خانه منتقل کرده و مجبور به انجام دورکاری شدند. همین امر سبب شد تا این شیوه کاری، از انجام کار به‌صورت انعطاف‌پذیر و چند روز کار در خانه گرفته تا دورکاری کامل بدون داشتن دفتر کار، در مدت کوتاهی رشد قابل‌توجهی پیدا کند. نکته جالب توجه آن است که با وجود این تغییر در فضای کاری، کارایی و بهره‌وری نیروهای دورکار نه‌تنها کاهش نیافت، بلکه در برخی مواقع شاهد افزایش نیز بوده است. اگرچه دورکاری پیش از همه‌گیری ویروس کرونا نیز کماکان رایج شده بود و بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک از قبل این روش را در پیش گرفته بودند اما این نکته قابل‌تامل‌ است که براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۲۵، ۷۰درصد از نیروهای کاری حداقل ۵ روز در طول یک ماه را در خانه کار خواهند کرد. بسیاری از کشورها نیز به‌منظور جذب استعدادهای برتر و نیروهای خلاق سراسر جهان، امکان کار از راه دور را برای کارمندان خارجی فراهم کرده‌اند. به‌عنوان مثال، امارات متحده عربی با ارائه‌ی ویزای دورکاری به کارمندان سراسر جهان، امکان کار از راه دور و اقامت در این کشور را برای نیروهای خارجی فراهم کرده است.

دورکاری و تاثیر آن بر سفرهای کاری

تا قبل از سال ۲۰۲۰، سفرهای کاری در مدت‌زمان ۱۰ سال متوالی، نرخ رشد متوسط ۵.۱درصدی را تجربه می‌کرد و در سال ۲۰۱۹ حجمی معادل ۱.۴ تریلیون دلار داشت. با شیوع کرونا نه‌تنها این روند رشد متوقف شد بلکه براساس پیش‌بینی «اتحادیه جهانی سفرهای کاری» (GBTA) تا قبل از سال ۲۰۲۵ سرانه سفرهای کاری در سراسر جهان به سطح قبل از کرونا باز نخواهد گشت. البته این اتحادیه پیش‌بینی کرده است که با گسترش واکسیناسیون کرونا در سراسر جهان، سرانه‌ی سفرهای کاری در سال ۲۰۲۱، با یک رشد ۲۱درصدی روبه‌رو شود. شیوع کرونا، دیجیتالی‌شدن یک‌باره محیط‌های کاری و رونق دورکاری در بسیاری از شرکت‌ها، سه عامل مهمی بود که در دو سال اخیر سبب به‌وجود آمدن شکل جدیدی از سفرهای کاری شد. علاوه بر آن، محدودیت‌هایی ناشی از شیوع این بیماری برگزاری بسیاری از جلسات و کنفرانس‌های حضوری را دستخوش تغییرات گسترده‌ای کرد و اکثر آن‌ها از جلسات حضوری به جلسات مجازی و هیبریدی (ترکیبی از مجازی و حضوری) تغییر شکل دادند. اگرچه شیوع ویروس کرونا باعث افزایش دورکاری میلیون‌ها کارمند در سراسر جهان شد، اما کرونا و رواج دورکاری هم نتوانست به‌طور کامل سفرهای کاری و تجاری را متوقف کند. در نهایت بسیاری از کارمندان دورکار مجبور بودند برای گسترش تیم خود و همکاری با شرکت‌های دیگر یا به هر دلیل دیگری، در جلسات حضوری شرکت کنند. همین امر سبب شد تا با افزایش سرعت واکسیناسیون در سراسر جهان و کاهش محدودیت‌های مرزی، سفرهای کاری و حضور کارمندان در جلسات افزایش یافته و ضررهای میلیارد دلاری که به‌دلیل رایج‌شدن کنفرانس‌های ویدیویی و جلسات مجازی بر صنعت گردشگری و بخش سفرهای کاری تحمیل شده بود، تا حدودی جبران شوند. به‌عنوان مثال داده‌های رزرو اقامتگاه‌های مختلف نشان می‌دهد که متوسط مدت‌زمان اقامت کارمندانی که همیشه در حال سفر و جابجایی‌اند، در حال افزایش است. از سوی دیگر، با وجود آنکه با رواج دورکاری، نیاز به دفاتر کاری به‌شدت کاهش یافته بود، برخی از سازمان‌ها دفاتر مرکزی خود در شهرها را حفظ کرده و برخی دیگر دفترهایی را با توجه به نیاز کارمندانشان در شهرهای دیگر راه‌اندازی کرده‌اند.

رواج دورکاری و اقدامات بخش‌های مختلف صنعت گردشگری

تغییر در شیوه‌ی کار کارمندان سبب شد که بخش‌های مختلف صنعت گردشگری از جمله هتلداری و خطوط هوایی و... به‌منظور حفظ مشتریان و نجات صنعت خود دست به اقدامات گوناگونی بزنند. در ابتدا هتل‌ها با برندهای مختلفی همکاری کرده و ایده کار از هتل‌ها را راه‌اندازی کردند. به این صورت که هتل‌ها با ارائه‌ی فضاهای کاری اشتراکی و پکیج‌های حق اشتراکی املاک خود را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دادند تا کارمندان بتوانند از فضای خالی هتل‌ها برای انجام کارهای شرکتی خود استفاده کنند. از جمله‌ی این موارد می‌توان به اقدام شرکت «سیتیزن ام» (Citizen M) اشاره کرد که در بحران کرونا، قراردادی را با شرکت «فیس‌بوک» (Facebook) جهت ساخت یک هتل در کنار دفتر مرکزی «فیس‌بوک» در «کالیفرنیا» امضا کرده‌ است. ساخت‌و‌ساز مراکز اقامتی و هتل‌های هوشمند در کنار دفاتر مرکزی شرکت‌ها، علاوه بر ارتقای کیفیت دورکاری، نتایج مطلوبی را هم برای گروه‌های هتلداری و هم برای حفظ کارمندان شرکت‌ها به‌دنبال خواهد داشت. علاوه بر گروه‌های هتلداری، بسیاری از شرکت هواپیمایی نیز در راه حفظ مشتریان و نجات صنعت خود قدم برداشتند. در دوران همه‌گیری ویروس کرونا که حفظ فواصل اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، بازار پروازهای چارتری نیز بسیار پررونق شد. به این صورت که شرکت‌های حمل‌و‌نقل بین‌المللی چندین واحد برای شناسایی مشتریان و ارائه استانداردهای خصوصی راه‌اندازی کردند. در نخستین روزهای سال ۲۰۲۰ نیز، شرکت‌های فعال در زمینه‌ی دورکاری مانند «ایتوس» (Ethos) و «اوت‌سایت» (Outsite) با روش‌هایی مانند «دیجیتال نومَد» (Digital Nomads) مشغول به فعالیت شدند. «دیجیتال نومَد» (Digital Nomads) یا همان «کوچ‌گردی دیجیتالی» روشی است که کارکنان غالباً در کشورهای خارجی‌ از کافی‌شاپ‌ها، کتابخانه‌های عمومی، فضاهای کاری اشتراکی یا وسایل نقلیه تفریحی (مانند خودروهای کاروان)، فعالیت کاری خود را از راه دور انجام می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵، انواع جدیدی از تور گردانان یا اپراتورهای  تور ایجاد خواهند شد که اقامتگاه‌های دورافتاده و منحصر‌به‌فردی را برای سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف ایجاد کنند که از آن‌ها برای به‌دست آوردن بهترین استعدادها در نیروهای کاری استفاده کنند.

سخن پایانی

در این مطلب رواج دورکاری در دوران کرونا و تاثیر آن بر صنعت گردشگری را بررسی کردیم. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که دورکاری تاثیر زیادی بر روی روند جست‌و‌جوی آنلاین سفرها و حتی تغییر در روزهای رزرو پروازها گذاشته است. به‌عنوان مثال بررسی‌ها نشان می‌دهد که انجام کار از خانه و گذراندن ساعات بیشتری در اینترنت سبب شده است که افراد بیشتر جست‌و‌جوهای خود را به جای آخر هفته، در طول روزهای هفته انجام دهند. این امر مسئله‌ی بسیار مهمی برای مدیران صنعت گردشگری و صاحبان کسب‌وکارهای الکترونیکی در این صنعت است چراکه کمپین‌های تبلیغاتی آن‌ها تا حد زیادی به زمان‌بندی جست‌و‌جوی کاربران در اینترنت بستگی دارد. همان طور که در این مطلب اشاره شده است، پیش از همه‌گیری ویروس کرونا نیز، در بسیاری از شرکت‌های سراسر جهان انجام دورکاری رواج یافته بود، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که پس از پایان همه‌گیری ویروس کرونا در جهان، بسیاری از شرکت‌ها کارمندان خود را به کار در منزل و انجام دورکاری تشویق کنند. بحران کرونا در سال ۲۰۲۰، تغییرات پیش‌بینی‌نشده‌ای در صنعت گردشگری ایجاد کرده است. بسیاری از این تغییرات تا سال‌های آینده در این صنعت باقی خواهند ماند و سبب ایجاد ترندها و نیازهای جدیدی در آن خواهد شد. رسانه قطب‌نما در تلاش است که آینده‌ی صنعت گردشگری را تا سال ۲۰۲۵، از منظرهای مختلفی بررسی کند. تاکنون مطالب گوناگونی در رابطه با آینده‌ی صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۵ منتشر شده است.

جدیدترین مقاله‌ در این زمینه: چرا ابوظبی یکی از مهم‌ترین قطب‌های رویدادهای گردشگری در آینده خواهد بود؟